Zakwaszenie oceanów przekroczyło krytyczny próg bezpieczeństwa dla ekosystemów morskich, stając się siódmą z dziewięciu naruszonych „granic planetarnych”. Raport z 24 września 2025 roku, opublikowany przez Instytut Leibniza ds. Badań nad Wpływem Klimatu (PIK), wskazuje, że stężenie aragonitu w oceanach spadło poniżej 80% poziomu sprzed epoki przemysłowej. Jest to sygnał głębokiego zakłócenia równowagi Ziemi.
Koncepcja „granic planetarnych”, wprowadzona w 2009 roku, identyfikuje dziewięć kluczowych procesów dla stabilności planety. Obecnie naruszonych jest sześć z nich, w tym zmiany klimatu, utrata bioróżnorodności i zaburzenia cykli biogeochemicznych. Zakwaszenie oceanów, napędzane głównie przez absorpcję dwutlenku węgla (CO2) ze spalania paliw kopalnych, stanowi nowe, alarmujące zagrożenie dla zdrowia planety.
Od początku ery przemysłowej pH powierzchni oceanów spadło o około 0,1 jednostki, co oznacza wzrost kwasowości o 30-40%. Ta zmiana stanowi poważne wyzwanie dla organizmów budujących swoje muszle lub szkielety z węglanu wapnia, takich jak koralowce, mięczaki i kluczowe gatunki planktonu. Postępujące zanikanie tych organizmów może zakłócić łańcuch pokarmowy, wpływając na bezpieczeństwo żywnościowe społeczności przybrzeżnych.
Główną przyczyną zakwaszenia oceanów jest absorpcja CO2 pochodzącego ze spalania paliw kopalnych. Pozostałe naruszone granice planetarne obejmują zmianę klimatu, wylesianie, utratę bioróżnorodności, wprowadzanie nowych substancji, niedobór wody pitnej oraz zaburzenie cyklu azotu. Dwie granice, które nie zostały jeszcze przekroczone, to obecność aerozoli w atmosferze i poziom ozonu w stratosferze.
Obecna sytuacja podkreśla pilną potrzebę redukcji emisji CO2 i ochrony ekosystemów morskich. Inicjatywy takie jak tworzenie Morskich Obszarów Chronionych (MPA) i ratyfikacja międzynarodowych porozumień są ważnymi krokami. Jednakże, szybsze i bardziej skoordynowane działania są niezbędne, aby złagodzić skutki zakwaszenia i zachować bioróżnorodność morską.
Naukowcy wskazują, że choć diagnoza jest niepokojąca, okno możliwości działania wciąż istnieje. Sukcesy w przywracaniu ekosystemów, takich jak lasy namorzynowe i wodorosty, pokazują, że regeneracja jest możliwa. Rozwiązania obejmują również rozwój technologii wychwytywania i składowania dwutlenku węgla oraz promowanie zrównoważonych praktyk rybołówstwa. Zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych, szczególnie CO2, jest najskuteczniejszym sposobem na ograniczenie zakwaszenia oceanów. Przejście na odnawialne źródła energii i globalna współpraca są kluczowe dla ochrony naszej planety.