Archeolodzy ogłosili niedawno odkrycie 2200-letniego zatopionego portu w pobliżu Ayia Napa na Cyprze. Znalezisko, które można podziwiać w Muzeum Ayia Napa, otwiera nowe perspektywy dla naszego rozumienia historii regionu. Miasto, założone przez Achajów w III wieku p.n.e., spoczywa w miejscu zwanym Jaskinią Rady (Polytarou) w Ayia. Jego doskonałe zachowanie świadczy o kunszcie inżynieryjnym i artystycznym jego twórców.
Profesor Yiannis Sykas, kierujący wykopaliskami, podkreślił wyjątkowość tego odkrycia. Według niego, z zatopionego miasta wystawały brązowe posągi, a przednia część konstrukcji przypomina dziób statku z rzeźbieniami sugerującymi oczy. Centralna ścieżka została zaprojektowana tak, by śledzić zaćmienia słoneczne, co czyni to dzieło nie tylko ozdobą, ale i precyzyjnym narzędziem do pomiaru czasu. Sykas porównał jego precyzję do artefaktu z miasta Delos, uznawanego za jedno z najważniejszych centrów religijnych i handlowych w starożytności. Delos, wpisane na listę UNESCO, było również ważnym ośrodkiem kultu Apollina.
Ayia Napa, znana Grekom jako Ayia Napa, była niegdyś jednym z dwunastu miast jońskich we wschodniej Anatolii. Jej historia sięga czasów hellenistycznych, kiedy to miasto zostało założone na ruinach wcześniejszej cywilizacji w regionie Youtonda. Trudne warunki rolnicze i specyficzna geografia regionu skłoniły władców miasta do innowacji. Zatopione miasto stanowi świadectwo interakcji między mieszkańcami, ich rządem a otaczającym światem.
Odkrycie to wpisuje się w szerszy kontekst badań nad starożytnymi portami. W tym samym okresie, w Grecji, w pobliżu Asini na Peloponezie, archeolodzy odkryli pozostałości innego zatopionego portu, datowanego na czasy starożytne. Badania te, prowadzone przez międzynarodowy zespół, ujawniły kamienne fundamenty i fragmenty ceramiki, sugerując znaczącą infrastrukturę portową, która mogła być kluczowa dla regionalnego handlu morskiego. Podobne znaczenie miał w starożytności port w Pireusie, który stanowił podstawę morskiej potęgi Aten i był jednym z najważniejszych centrów handlowych i wojskowych w basenie Morza Śródziemnego. Naukowcy podkreślają, że to najnowsze odkrycie w Ayia Napa wzbogaca wiedzę o starożytnych wydarzeniach politycznych i społecznych w regionie. Zachowanie ruin jest uznawane za jedno z najważniejszych odkryć archeologicznych w tej części Cypru.