Od ponad dwóch dekad naukowcy badali zagadkowe zjawisko świecenia wód Antarktydy, które zostało zidentyfikowane jako efekt działania mikroskopijnych organizmów, takich jak okrzemki i kokolitofory.
Obserwacje satelitarne ujawniły niezwykle jasne obszary, które wcześniej błędnie przypisywano wyłącznie Północnemu Pasażowi Kalcytowemu. Ekspedycja badawcza na pokładzie statku R/V Roger Revelle, który przeszedł modernizację w 2020 roku, dotarła do 60. równoleżnika na południe, prowadząc szczegółowe pomiary. Badania potwierdziły, że główną przyczyną obserwowanego zjawiska luminescencji są okrzemki, otoczone szklanymi pancerzykami z krzemionki.
Okrzemki, jako jedne z najliczniejszych organizmów na Ziemi, odgrywają kluczową rolę w ekosystemach morskich, produkując około 25% tlenu na naszej planecie i stanowiąc podstawę morskich łańcuchów pokarmowych. Naukowcy odkryli również dowody na to, że kokolitofory, jednokomórkowe glony odpowiedzialne za tworzenie wapiennych struktur, mogą przetrwać w chłodniejszych wodach południowych, potencjalnie funkcjonując jako „populacje zarodkowe” i przyczyniając się do cykli odżywczych w oceanie.
Kokolitofory odgrywają istotną rolę w obiegu węgla, absorbując dwutlenek węgla podczas fotosyntezy i uwalniając go w procesie tworzenia węglanu wapnia, co ma znaczący wpływ na regulację klimatu Ziemi. Odkrycia te nabierają szczególnego znaczenia w kontekście roli Antarktydy jako głównego rezerwuaru węgla oraz w obliczu postępujących zmian klimatycznych.
Antarktyda, podobnie jak Arktyka, doświadcza znaczących zmian klimatycznych, w tym topnienia lodowców i lodu morskiego, zmian w cyrkulacji oceanicznej oraz wzrostu temperatury wód powierzchniowych. Wzrost stężenia dwutlenku węgla w atmosferze, choć stanowi źródło pożywienia dla kokolitoforów, jednocześnie prowadzi do zakwaszenia oceanów, co stanowi zagrożenie dla wielu organizmów morskich. Badania te podkreślają złożoność interakcji między drobnoustrojami a globalnym klimatem, a zrozumienie tych procesów jest kluczowe dla przewidywania przyszłych zmian środowiskowych.