Paleontolodzy w Peru dokonali niezwykłego odkrycia, odnajdując niemal kompletny szkielet 12-milionletniego delfina morskiego na pustyni Ocucaje. Znalezisko, zidentyfikowane jako przedstawiciel rodzaju Lomacetus, mierzy około 3,5 metra długości i jest w wyjątkowo dobrym stanie zachowania. To odkrycie ma ogromne znaczenie, ponieważ Lomacetus wykazuje podobieństwa do współczesnych morświnów zamieszkujących wybrzeża Peru, co pozwoli naukowcom na szczegółowe badania dotyczące lokomocji, diety i długości życia tego gatunku.
Mario Urbina, jeden z głównych badaczy, podkreślił, że Ocucaje to niezwykle bogate stanowisko paleontologiczne. Miliony lat temu obszar ten był morzem, które przyciągało różnorodne gatunki do rozrodu, a unikalne warunki geograficzne sprzyjały rozwojowi życia morskiego. Region ten stanowił aktywną morską nieckę przez ponad 45 milionów lat, a ruchy tektoniczne i zmiany klimatyczne przekształciły dno morskie w pustynny krajobraz, w którym dziś odnajdujemy te prastare szczątki. Skamieniałości z Ocucaje są kluczowe dla zrozumienia ewolucji geografii wybrzeża Peru, wskazując na znaczące przesunięcia linii brzegowej na przestrzeni wieków, z zupełnie innymi klimatami i krajobrazami w przeszłości.
Pustynia Ocucaje, położona na południe od Limy, jest uznawana za jedno z najważniejszych stanowisk paleontologicznych na świecie. Wcześniejsze ekspedycje odkryły tam skamieniałości czworonożnych wielorybów, prehistorycznych rekinów, gigantycznych żółwi, a nawet czaszkę 16-milionletniego delfina ryczego z Amazonii znalezioną w 2024 roku. Na początku tego roku w basenie Pisco odnaleziono również szczątki krewnego rekina białego sprzed dziewięciu milionów lat. Odnaleziony szkielet Lomacetus otwiera nowe ścieżki badawcze w paleontologii, geologii i biologii ewolucyjnej, umacniając pozycję Peru jako kluczowego miejsca badań nad kopalnymi gatunkami morskimi i pomagając zrozumieć długoterminowe reakcje ekosystemów morskich na zmiany środowiskowe.
Okres środkowego miocenu, między 15 a 11 milionami lat temu, charakteryzował się znaczącym globalnym ociepleniem znanym jako Optimum Klimatyczne Środkowego Miocenu (MMCO). Ten okres prawdopodobnie stworzył cieplejsze i bardziej stabilne warunki dla życia morskiego w regionach o średnich i tropikalnych szerokościach geograficznych, takich jak Peru, sprzyjając rozwojowi różnorodnych ssaków morskich. Rodzina Kentriodontidae, do której należał Lomacetus, jest wymarłą grupą waleni spokrewnionych ze współczesnymi delfinami, żyjącą od oligocenu do pliocenu. Obecność Lomacetusa na południowym Pacyfiku sugeruje szerszy zasięg występowania niż wcześniej sądzono, co rodzi pytania o starożytne szlaki migracyjne w okresie miocenu.
W 2024 roku naukowcy zaprezentowali również czaszkę prehistorycznego delfina rzecznego, Pebanista yacuruna, pochodzącą z Ocucaje i datowaną na 16 milionów lat. Szczątki zostaną poddane szczegółowej analizie przed publiczną wystawą. Podobnie jak inne znaleziska z Ocucaje, spodziewane jest, że trafią do muzeów narodowych, służąc jako kluczowy element w popularyzacji nauki i edukacji na temat dziedzictwa naturalnego Peru. Pustynia Ocucaje zmaga się z wyzwaniami ochrony, w tym kłusownictwem skamieniałości i nieformalną ekspansją urbanistyczną. Chociaż w 2022 roku zaproponowano utworzenie chronionej strefy paleontologicznej, nadal jest ona w fazie oceny, a ochrona prawna jest kluczowa dla zachowania dziedzictwa kopalnego i wspierania długoterminowych badań naukowych.