Renata Flores, 24-letnia artystka pochodząca z peruwiańskiego regionu Ayacucho, stała się centralną i niezwykle wpływową postacią w dynamicznym ruchu na rzecz rewitalizacji języka keczua. Wykorzystuje do tego celu siłę i zasięg współczesnych, globalnych gatunków muzycznych. Znana powszechnie jako „Królowa Quechua Rapu”, Flores z niezwykłą biegłością i wyczuciem łączy głębokie, tradycyjne motywy andyjskie – często słyszane w muzyce ludowej – z nowoczesnymi, miejskimi brzmieniami hip-hopu i trapu. Ta oryginalna i śmiała synteza nie tylko odświeża brzmienie, ale przede wszystkim trafia do szerokiej, międzynarodowej publiczności, skutecznie budując niezbędny kulturowy pomost łączący starsze i młodsze pokolenia, jednocześnie podnosząc status języka keczua w nowoczesnym świecie.
Droga artystyczna Flores rozpoczęła się zaskakująco wcześnie, bo już w 2015 roku, gdy miała zaledwie 13 lat. Wówczas to zyskała natychmiastowy rozgłos, wykonując w języku keczua przełomowy cover popularnego utworu Michaela Jacksona „The Way You Make Me Feel”. Ten wczesny i spektakularny sukces, który odbił się szerokim echem w mediach, utorował jej drogę do tworzenia własnego, autorskiego i oryginalnego materiału. Kulminacją tej pracy było wydanie debiutanckiego albumu studyjnego „Isqun” w 2021 roku. Tytuł płyty, oznaczający w języku keczua dosłownie „dziewięć”, stanowi symboliczny hołd złożony dziewięciu wybitnym Peruwiankom, które zapisały się w historii kraju, w tym postaciom takim jak Chanan Cori Coca oraz María Parado de Bellido. Warto podkreślić, że na samym początku swojej kariery, Renata nie władała językiem keczua w stopniu biegłym. Aby móc nagrywać, musiała uczyć się wszystkich tekstów fonetycznie, polegając w dużej mierze na nieocenionej pomocy swojej babci Ady, która jest rodowitą i płynną użytkowniczką tego rdzennego języka.
Jednym z najważniejszych wydarzeń w jej karierze był występ w sierpniu 2025 roku na prestiżowym Festiwalu „Orígenes” w Bogocie, stolicy Kolumbii. Renata Flores zaprezentowała tam publiczności porywającą i dynamiczną mieszankę trapu, R&B oraz tradycyjnej muzyki andyjskiej, udowadniając swój wszechstronny talent. Jej koncert odbył się na historycznej scenie Teatru Jorge Eliécera Gaitána. Program koncertowy był ściśle skoncentrowany na kluczowych tematach związanych z samostanowieniem, głębokim poczuciem przynależności do terytorium oraz silnym oporem kulturowym. Ten wybór tematyki wyraźnie podkreśla jej niezachwiane zaangażowanie w ochronę i promocję andyjskiego dziedzictwa. Sam Festiwal „Orígenes” trwał od 27 do 31 sierpnia 2025 roku i został zorganizowany przez Instytut Sztuk Dystryktu (Idartes) z wyraźnym celem uznania, wspierania i rewitalizacji żywej muzyki rdzennych ludów Ameryki Łacińskiej.
Wpływ i zasięg działalności Renaty Flores wykracza daleko poza granice samej branży muzycznej, czyniąc ją globalną ambasadorką kultury. Jej osiągnięcia zostały szybko dostrzeżone na arenie międzynarodowej. Już w 2021 roku została wyróżniona przez wpływowy magazyn Hola!, trafiając na prestiżową listę 100 najbardziej wpływowych Latynoamerykanek. Co więcej, Forbes Peru umieścił ją w gronie 50 najpotężniejszych i najbardziej wpływowych kobiet w kraju, co świadczy o jej rosnącej sile oddziaływania. Jej innowacyjne i odważne podejście do łączenia tradycji z nowoczesnością stanowi potężny impuls dla nowych pokoleń twórców, zachęcając ich do śmiałego bronienia i celebrowania własnej tożsamości kulturowej za pomocą współczesnych form sztuki. Misja Flores jest jasna: polega na udowodnieniu, że głęboka tożsamość kulturowa i nowoczesność nie tylko mogą, ale wręcz powinny wzajemnie się wzmacniać, przekształcając język przodków – keczua – w aktualne i skuteczne narzędzie ekspresji artystycznej oraz walki o pełne uznanie i szacunek dla rdzennych kultur.