W Peru, kraju, który oficjalnie uznaje istnienie 48 języków autochtonicznych, obserwujemy znaczącą zmianę paradygmatu w obliczu zagrożenia ich wyginięciem. Młode pokolenie aktywnie angażuje się w wykorzystanie nowoczesnych technologii, aby chronić i rozwijać takie języki jak keczua (Quechua) i szipibo-konibo (Shipibo-Konibo). Ten ruch wykracza poza zwykłe zachowanie dziedzictwa; staje się dynamicznym procesem cyfrowej kreacji, w którym wielowiekowe tradycje znajdują nową formę wyrazu w przestrzeni medialnej.
Połączenie tradycji z najnowszymi osiągnięciami technologicznymi jest widoczne w inicjatywach, które rodzą się zarówno w społecznościach lokalnych, jak i w placówkach edukacyjnych. Mieszkańcy regionów Cusco i Ucayali wykorzystują lokalne stacje radiowe do nadawania programów w swoich ojczystych językach, co skutecznie wzmacnia tożsamość regionalną. Stacje takie jak Radio Shipibo, Ñawi Andino oraz Asháninka FM z powodzeniem łączą tradycyjne formaty z nowoczesnymi podcastami i usługami streamingowymi. Dzięki temu zasięg języków poszerza się poza wąskie grono ich użytkowników. Według danych Ministerstwa Kultury Peru, ponad 70 wiejskich stacji radiowych transmituje treści w językach rdzennych, docierając do audytorium przekraczającego 2 miliony osób.
Kluczowym motorem napędowym tego renesansu jest gwałtowny rozwój treści audiowizualnych. Młodzi twórcy, świadomi swojej roli w przekazywaniu dziedzictwa, z zapałem wykorzystują platformy takie jak TikTok i YouTube. Swoje materiały wideo opatrują napisami w keczua, szipibo i aszaninka (Asháninka), osiągając miliony wyświetleń. Działania te przyczyniają się do zmniejszenia niechęci językowej w społeczeństwie, podnosząc tym samym wartość różnorodności kulturowej do rangi dobra narodowego.
Prawdziwym przełomem w tej dziedzinie są projekty wykorzystujące uczenie maszynowe. Przykładem jest inicjatywa „Rimay”, uruchomiona przez studentów uniwersytetów, która stosuje algorytmy przetwarzania języka naturalnego (NLP) do automatycznego generowania napisów w keczua i szipibo. To osiągnięcie technologiczne otwiera drogę do tłumaczenia programów informacyjnych i produkcji kinowych na języki rdzenne, czyniąc je dostępnymi dla odbiorców miejskich. Ponadto, współpraca między Ministerstwem Kultury a Ministerstwem Edukacji w ramach programu „Lenguas Vivas” (Żywe Języki) wprowadza dwujęzyczne nauczanie z użyciem narzędzi cyfrowych.
Ten ruch nie jest jedynie lingwistyczną renowacją, lecz głębokim ponownym przemyśleniem więzi z korzeniami. Chociaż keczua pozostaje jednym z najszerzej używanych języków rdzennych w Ameryce Południowej, którym posługuje się około 14,5 miliona ludzi, inne języki znajdują się w stanie krytycznym. Na przykład, język taushiro w peruwiańskiej Amazonii miał w 2017 roku zaledwie jednego użytkownika, co dobitnie podkreśla pilność obecnych działań cyfrowego wsparcia. To odrodzenie, realizowane za pośrednictwem mediów i technologii, stanowi wyraźny sygnał, że czynniki zewnętrzne, w tym dominacja języka hiszpańskiego, nie muszą stanowić nieprzekraczalnej bariery dla zachowania kulturowej tożsamości.