Wpływ ćwiczeń na mózg: Jak aktywność fizyczna poprawia funkcje poznawcze
Regularne ćwiczenia fizyczne są korzystne nie tylko dla ciała, ale także znacząco poprawiają funkcjonowanie mózgu, poprawiając pamięć, orientację przestrzenną i plastyczność neuronalną. Ma to ogromne implikacje dla utrzymania zdrowia poznawczego przez całe życie.
Pozytywny wpływ ćwiczeń na funkcje poznawcze
Według dr Pauliny Kloskowskiej, fizjoterapeutki z Marylebone Health Group, istnieją mocne dowody potwierdzające pozytywny wpływ ćwiczeń na funkcje poznawcze. Wyróżniła ona cztery rodzaje treningu, które bezpośrednio wpływają na zdrowie psychiczne. Praktyki te, włączone do cotygodniowej rutyny, mogą pomóc w zachowaniu sprawności intelektualnej z upływem czasu.
W badaniu z 2021 roku porównano 22 biegaczy wytrzymałościowych z 20 osobami prowadzącymi siedzący tryb życia. Korzystając z obrazowania rezonansem magnetycznym, naukowcy zaobserwowali, że biegacze mieli większą objętość istoty szarej w hipokampie, kluczowym regionie dla pamięci i uczenia się. Dr Kloskowska stwierdziła, że wyniki te sugerują, że aktywności wytrzymałościowe mogą poprawić funkcjonowanie mózgu i wspierać zdrowie poznawcze.
Badania z Salk Institute for Biological Studies w San Diego oraz badania Yaakova Sterna i Richarda Sloana opublikowane w czasopiśmie Neurology, wskazują, że ćwiczenia fizyczne stymulują generowanie nowych neuronów, nawet w starzejących się mózgach. Badania te wykazały, że co najmniej trzy godziny aktywności sercowo-naczyniowej tygodniowo mogą spowolnić, a nawet odwrócić starzenie się mózgu, szczególnie w obszarach związanych z pamięcią i wyższymi funkcjami poznawczymi.
Świadomość przestrzenna, czyli zdolność do zrozumienia, w jaki sposób ruchy człowieka odnoszą się do obiektów w otoczeniu, ma tendencję do pogarszania się z wiekiem. Badanie opublikowane w Scientific Reports oceniło wpływ treningu równowagi u dorosłych. Osoby, które uczestniczyły w 50 minutach treningu równowagi tygodniowo przez 12 tygodni, wykazały znaczną poprawę pamięci i poznania przestrzennego w porównaniu z grupą kontrolną.
Trening interwałowy o wysokiej intensywności (HIIT) łączy wymagające ćwiczenia z minimalnym odpoczynkiem. Raport z 2022 roku wskazuje, że ten rodzaj rutyny znacznie zwiększa poziom BDNF (czynnika neurotroficznego pochodzenia mózgowego), kluczowego białka dla różnych funkcji poznawczych. Dr Kloskowska wyjaśniła, że BDNF odgrywa istotną rolę w poznaniu, neuroplastyczności i połączeniach neuronalnych i jest niezbędny w zapobieganiu chorobom neurodegeneracyjnym.
Trening siłowy jest również przedstawiany jako strategia spowalniająca pogorszenie stanu mózgu. Dr Kloskowska zauważyła, że trening siłowy może być bardziej skuteczny niż inne metody w zachowaniu lub poprawie funkcji poznawczych. Zalecanym podejściem jest rozpoczęcie od lekkich ciężarów i stopniowe zwiększanie intensywności. Wyniki te podkreślają znaczenie włączenia różnych form ćwiczeń do regularnej rutyny w celu wspierania i poprawy zdrowia poznawczego, oferując praktyczne podejście do utrzymania bystrego umysłu przez całe życie.