Leiders van de landen die deel uitmaken van de Amazone Samenwerkingsverdrag Organisatie (OTCA) hebben de Verklaring van Bogotá aangenomen. Dit document vernieuwt de toewijding aan de bescherming van het Amazonebioom en bereidt de weg voor de aanstaande COP30 klimaatconferentie in Belém, Brazilië.
De Verklaring van Bogotá, uitgegeven op 23 augustus 2025 na goedkeuring op 22 augustus, benadrukt de dringende noodzaak van gecoördineerde regionale actie voor de bescherming van de Amazone. Dit ecosysteem is van vitaal belang voor de mondiale klimaatregulatie. De verklaring bouwt voort op de Verklaring van Belém uit 2023 en schetst richtlijnen voor actie op het gebied van klimaat, bossen, biodiversiteit, herstel, bio-economie, bescherming van inheemse volkeren en institutionele versterking.
Er werden ook vorderingen gemeld op het gebied van regionale coördinatie voor politie-, gerechtelijke en inlichtingenwerk, goudtraceerbaarheid en de bestrijding van illegale mijnbouw en handel in wilde dieren. De verklaring pleit voor een protocolwijziging om presidentiële bijeenkomsten tot de hoogste instantie van de organisatie te verheffen en verbindt zich ertoe het Permanente Secretariaat te versterken. De bescherming van Inheemse Volkeren in Isolatie en Eerste Contact (PIACI) wordt opnieuw bevestigd, evenals de bescherming van voorouderlijke kennis en immaterieel cultureel erfgoed.
Een belangrijk aspect van de Verklaring van Bogotá is de focus op de voorbereidingen voor COP30, die van 10 tot 21 november 2025 in Belém, Brazilië zal plaatsvinden. De verklaring nodigt uit tot regionale deelname aan deze mondiale klimaatonderhandelingen. De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva benadrukte het belang van deze bijeenkomst, door te stellen dat het de meest serieuze COP moet zijn, die niet eindigt in lege woorden en beloften. De deelname van inheemse gemeenschappen wordt als essentieel beschouwd, met oproepen om hen niet alleen als belanghebbenden, maar als besluitvormers te erkennen.
Wetenschappers, waaronder professor Carlos Nobre, waarschuwen dat de Amazone gevaarlijk dicht bij een 'tipping point' komt, een punt van geen terugkeer waarbij grote delen van het regenwoud zouden kunnen veranderen in een savanne-ecosysteem. Dit zou catastrofale gevolgen hebben voor het mondiale klimaat, aangezien de Amazone een cruciale koolstofopslag is. Recente analyses tonen aan dat de Amazone, die ooit een netto koolstofopslag was, nu meer broeikasgassen uitstoot dan dat het absorbeert, mede door ontbossing. De Verklaring van Bogotá erkent de noodzaak van een rechtvaardige energietransitie, maar maatschappelijke organisaties uiten kritiek op het ontbreken van concrete plannen voor de overgang weg van fossiele brandstoffen, ondanks de inspanningen van Colombia om dit te bevorderen. Landen als Peru, Ecuador en Venezuela verzetten zich echter tegen dergelijke voorstellen.
De rol van inheemse gemeenschappen in het behoud van de Amazone is van onschatbare waarde. Onderzoek toont aan dat gebieden die door inheemse volkeren worden beheerd, aanzienlijk lagere ontbossingspercentages hebben. Zij zijn de hoeders van de biodiversiteit en bezitten eeuwenoude kennis over duurzaam landbeheer. Initiatieven zoals het "Forests Forever Fund" (TFFF), dat naar verwachting ongeveer 70 landen zal bevoordelen, zijn cruciaal voor het behoud van de Amazone. De Verklaring van Bogotá benadrukt de noodzaak om economische belangen in evenwicht te brengen met milieubescherming, wat een complexe politieke en economische uitdaging blijft. De aankomende COP30 in Belém zal een kritiek moment zijn om te zien hoe deze toezeggingen worden omgezet in tastbare acties en of er een verenigde aanpak kan worden gevonden om de Amazone te beschermen en klimaatverandering aan te pakken.
De nadruk op de rol van inheemse gemeenschappen en de uitdagingen van de energietransitie zullen centraal staan in de discussies.