Een internationaal team van astronomen heeft FRB 20240304B gedetecteerd, de verste tot nu toe gelokaliseerde Fast Radio Burst (FRB). De gebeurtenis, waargenomen op 4 maart 2024 met de MeerKAT-radiotelescoop in Zuid-Afrika, is afkomstig uit een sterrenstelsel met een roodverschuiving van 2.148. Dit komt overeen met een tijdperk van ongeveer 3 miljard jaar na de oerknal, een periode die bekend staat als "cosmic noon".
Deze ontdekking verdubbelt het roodverschuivingsbereik voor gelokaliseerde FRB's en opent nieuwe mogelijkheden voor het bestuderen van sterrenstelsels tijdens de "cosmic noon"-periode. Dit tijdperk, ongeveer 10 tot 11 miljard jaar geleden, kenmerkte zich door intense stervorming in het heelal. Het bestuderen van FRB 20240304B biedt waardevolle gegevens over de vorming van sterrenstelsels en de verdeling van materie in het vroege heelal.
De bron van FRB 20240304B is gelokaliseerd in een klein, klonterig, stervormend sterrenstelsel met een stellaire massa van ongeveer 10 miljoen zonnemassa's en een stervormingssnelheid van 0,2 zonnemassa's per jaar. De analyse van het radiosignaal, dat door de ruimte reisde en onderweg werd beïnvloed door intergalactisch plasma, leverde een dispersiemeting op van ongeveer 2.330 pc cm⁻³. Deze meting is een sterke indicator van de immense afstand die het signaal heeft afgelegd.
De James Webb Space Telescope (JWST) speelde een cruciale rol bij het lokaliseren van de bron van deze FRB. De waarnemingen met JWST's NIRCam- en NIRSpec-instrumenten maakten het mogelijk om het gaststerrenstelsel te identificeren en de roodverschuiving te meten. Dit stelt wetenschappers in staat om de eigenschappen van FRB's te correleren met specifieke galactische omgevingen tijdens een kritieke fase van de kosmische evolutie.
Fast Radio Bursts (FRB's) zijn intense, milliseconde durende radio-emissies van onbekende oorsprong. Hoewel de exacte oorzaak van FRB's nog steeds een mysterie is, worden verschillende theorieën overwogen, waaronder straling van jonge magnetars in supernova-restanten. De ontdekking van FRB 20240304B, afkomstig uit een relatief jong en actief sterrenstelsel, suggereert dat FRB's kunnen ontstaan in omgevingen met een korte tijdschaal, wat de hypothese van jonge magnetars ondersteunt.
Deze doorbraak benadrukt het potentieel van FRB's als krachtige instrumenten voor het bestuderen van het vroege heelal, de kosmische structuur en de verdeling van materie tussen sterrenstelsels. Naarmate telescopen dieper in de ruimte kijken, kunnen deze raadselachtige radioflitsen ons begrip van de evolutie van het heelal blijven veranderen.