De Gemeenschap van Europese Spoorweg- en Infrastructuurbedrijven (CER) heeft een gedetailleerd plan gepresenteerd om alle hoofdsteden en grote steden van de Europese Unie te verbinden met een uitgebreid hogesnelheidsnetwerk. Dit initiatief, dat naar verwachting in oktober 2025 door de Europese Commissie zal worden aangenomen, omvat meer dan 49.400 kilometer spoorlijn met snelheden variërend van 250 tot 350 km/u.
Alberto Mazzola, directeur van CER, benadrukte tijdens de 8e Infrastructuur- en Transportconferentie in Athene het belang van spoorwegen voor een duurzamer en veerkrachtiger transport. Hij stelde dat de Europese Commissie spoorwegen prioriteit geeft en dat de implementatie van dit netwerk de ruggengraat van het Europese transport zal vormen, waarbij naar verwachting 50% van de Europeanen lange afstanden per hogesnelheidstrein zal afleggen.
Het plan, met een verwachte doorlooptijd van 20 jaar en een prijskaartje van 546 miljard euro, is een reactie op de noodzaak om de Europese mobiliteit te verduurzamen en de concurrentiekracht te vergroten. Huidige studies tonen aan dat hogesnelheidstreinen aanzienlijk minder CO2-uitstoot hebben dan weg- en luchtverkeer, en dat investeringen in dit netwerk economische groei en werkgelegenheid kunnen stimuleren. Zo wordt geschat dat de aanleg van dit netwerk 1,5 miljoen banen kan opleveren en jaarlijks meer dan 100 miljoen ton CO₂ kan besparen.
Bovendien kan het netwerk de economische ontwikkeling van regio's bevorderen door verbeterde toegankelijkheid en het stimuleren van regionaal toerisme en bedrijfsleven. Mazzola wees op het huidige tekort aan spoorinfrastructuur in Europa, dat zelfs kleiner is dan na de Tweede Wereldoorlog, wat de volledige benutting van treinen en initiatieven belemmert. Hij benadrukte de noodzaak voor Griekenland om te integreren in dit Europese netwerk om niet achterop te raken.
De financiering van het project wordt voorgesteld uit Europese en nationale fondsen, evenals uit Europese defensie-uitgaven voor infrastructuur. De oorlog in Oekraïne werd aangehaald als een voorbeeld van de cruciale rol van spoorwegen, die daar als de 'tweede leger' fungeerden voor het vervoer van miljoenen mensen en vluchtelingen.
De ambitie van de Europese Commissie is om het goederenvervoer per spoor te verdubbelen tegen 2030 en te verdrievoudigen tegen 2050, wat de noodzaak van een dergelijk uitgebreid hogesnelheidsnetwerk onderstreept. De implementatie van dit plan vereist echter aanzienlijke investeringen en politieke wil, waarbij de nadruk ligt op het aanpakken van knelpunten en het bevorderen van grensoverschrijdende compatibiliteit. De Europese Investeringsbank (EIB) ondersteunt Griekenland al bij de modernisering van zijn spoornetwerk, wat de toewijding aan een meer verbonden en duurzaam Europa weerspiegelt.