Oost-Timor Wordt Officieel Elfde Lid van ASEAN Tijdens Top in Kuala Lumpur

De Associatie van Zuidoost-Aziatische Naties (ASEAN) heeft op zaterdag 26 oktober 2025 officieel Oost-Timor, beter bekend als Timor-Leste, verwelkomd als haar elfde lidstaat. Dit historische besluit werd bekrachtigd tijdens de belangrijke oktobertop die plaatsvond in Kuala Lumpur, de hoofdstad van Maleisië, en die liep van 26 tot 27 oktober. Deze toetreding betekent de eerste uitbreiding van het invloedrijke regionale blok in meer dan twee decennia, aangezien Cambodja op 30 april 1999 het laatste nieuwe lid was dat zich bij ASEAN aansloot.

De Maleisische premier Anwar Ibrahim, die in 2025 het voorzitterschap van ASEAN bekleedde, bevestigde dat de aanvaarding van Timor-Leste als het elfde volwaardige lid unaniem was goedgekeurd door de leden. Hij benadrukte dat er na talloze onderhandelingsrondes eindelijk een 'reële consensus' was bereikt. Ibrahim lichtte toe dat het land vrijwel aan alle gestelde criteria voor economische samenwerking had voldaan.

De weg naar volwaardig lidmaatschap was lang en intensief. Timor-Leste diende zijn formele aanvraag in 2011 in, negen jaar nadat het land onafhankelijk werd. In 2022 kreeg de natie de status van waarnemer, waardoor het kon deelnemen aan de vergaderingen van de associatie. Sindsdien heeft het land in alle hoofdsteden van de ASEAN-lidstaten diplomatieke vertegenwoordigingen opgezet, wat de vastberadenheid tot integratie duidelijk demonstreerde.

Xanana Gusmão, de premier van Timor en een prominente leider van de onafhankelijkheidsbeweging, omschreef de toetreding als een 'historisch moment en een nieuw begin'. Hij onderstreepte dat de deelname aan dit regionale samenwerkingsverband 'enorme kansen voor handel, investeringen en duurzame ontwikkeling' voor zijn land zou creëren.

President José Ramos-Horta van Timor-Leste, die in 1996 de Nobelprijs voor de Vrede ontving, herinnerde eraan dat de ambitie om zich bij ASEAN aan te sluiten al in de jaren zeventig ontstond, toen het grondgebied nog onder Portugees bestuur viel. Hij reflecteerde: "Toen ik voor het eerst de intentieverklaring ondertekende om lid te worden van ASEAN, geloofden niet iedereen in mijn land en de regio dat dit mogelijk was. Vandaag is die droom werkelijkheid geworden."

Voor Timor-Leste, een natie met een bevolking van ongeveer 1,4 miljoen mensen en een relatief bescheiden bruto binnenlands product (BBP) van circa 2 miljard dollar, opent het ASEAN-lidmaatschap de deur naar aanzienlijk nauwere economische samenwerking en een grotere mate van politieke betrokkenheid op het regionale toneel. Hoewel de economie van het land ontegenzeglijk tot de meest bescheiden in de regio behoort, beschouwen analisten deze stap als een belangrijk en krachtig symbool van regionale solidariteit en de bereidheid van het blok om zich aan te passen en te vernieuwen.

Tijdens de top in Kuala Lumpur in mei, waar de datum van toetreding reeds werd bevestigd, benadrukte Anwar Ibrahim dat ASEAN zou blijven streven naar een evenwichtige relatie met zowel Washington als Peking, door dialoog en samenwerking te versterken. Hij verklaarde ook dat de organisatie bereid is om 'zowel met China als met de VS samen te werken', wat de wens van het blok naar eenheid te midden van geopolitieke spanningen weerspiegelt.

De formele opname van Timor-Leste in ASEAN was een cruciaal hoogtepunt van de 47e top. Het symboliseert de voltooiing van de lange reis van deze jonge democratie en geeft een vernieuwde impuls aan de geest van samenwerking en integratie in Zuidoost-Azië.