Europese Commissie lanceert Pakket Militaire Mobiliteit en Transformatieplan voor Defensie-industrie

Op 19 november 2025 presenteerde de Europese Commissie in Brussel een reeks ingrijpende initiatieven. Deze werden gepresenteerd in aanwezigheid van Hoge Vertegenwoordiger Kaj Kallas en vertegenwoordigers van de Commissie Transport. Het doel van deze documenten, het Pakket Militaire Mobiliteit en de Roadmap voor de Transformatie van de Defensie-industrie, is het wegnemen van logistieke en productieknelpunten in crisissituaties. De plannen zijn duidelijk geïnspireerd door de lessen die zijn getrokken uit de oorlog in Oekraïne.

De kern van het mobiliteitspakket vormt een nieuw reglement dat de standaarden vaststelt voor het grensoverschrijdend verplaatsen van militaire middelen. Dit moet de defensiebereidheid van de Europese Unie aanzienlijk verhogen. Er wordt gestreefd naar een drastische verkorting van de doorlooptijd voor vergunningen voor grensovergangen in vredestijd; deze moet teruggebracht worden tot maximaal drie dagen. Kallas benadrukte de urgentie hiervan met de woorden: “We moeten spreken over dagen, niet over weken,” wat de noodzaak van snelle troepenverplaatsing onderstreept.

De ambitie is om tegen het einde van 2027 een volledig operationele Europese zone voor militaire mobiliteit te realiseren. Dit wordt gezien als een cruciale stap richting de verwezenlijking van een 'Militaire Schengenzone'. Dit vereist aanzienlijke investeringen in de infrastructuur. De geschatte kosten voor de modernisering van bruggen, tunnels, wegen, havens en luchthavens, zodat deze zware militaire uitrusting kunnen dragen, bedragen circa 100 miljard euro. Voor de periode van het Meerjarig Financieel Kader (MFK) 2028–2034 is er een voorstel om 17,65 miljard euro specifiek toe te wijzen aan transportprojecten met een dubbel gebruik.

Verder voorziet het pakket in een verbeterde coördinatie tussen de lidstaten. Hiertoe wordt onder andere de oprichting van een Transportgroep voor Militaire Mobiliteit voorzien. Deze groep zal de verplaatsing van troepen stroomlijnen en versnellen, zowel in tijden van vrede als bij noodsituaties of daadwerkelijke conflicten. Dit zorgt voor een slagvaardigere Europese reactiecapaciteit.

Parallel hieraan is de Roadmap voor de Transformatie van de Defensie-industrie opgezet. Deze richt zich op het stimuleren van technologische innovatie en het versterken van het Europese productiepotentieel. De focus ligt op de ontwikkeling van geavanceerde technologieën, zoals kunstmatige intelligentie, dronesystemen en ruimtevaartcapaciteiten. Bovendien zal er gerichte steun komen voor investeringen in defensiebedrijven binnen de grenzen van de EU.

Samenvattend zijn deze initiatieven bedoeld om Europa in staat te stellen snel en gecoördineerd te handelen wanneer de nood aan de man is. Door de logistieke ketens te optimaliseren en de industriële basis te versterken, wordt de veerkracht van de Europese defensie-ecosysteem vergroot en de strategische autonomie van het blok verstevigd. Het is een duidelijk signaal dat de EU haar veiligheidsarchitectuur serieus neemt.