EU verhoogt investeringen in waterkracht Centraal-Azië via Global Gateway-initiatief

De Europese Unie heeft, in samenwerking met diverse internationale financiële instellingen, een nieuwe fase van investeringen in de waterkrachtsector van Centraal-Azië gelanceerd. Dit cruciale besluit werd gepresenteerd tijdens het Global Gateway Forum, dat plaatsvond in Brussel op 9 en 10 oktober 2025. De focus ligt primair op de ondersteuning van de bouw van de waterkrachtcentrale Kambarata-1 in Kirgizië, een project dat van vitaal belang is voor de stabiliteit van de energie- en watervoorziening in de gehele regio.

Tijdens het forum werden belangrijke stappen gezet in aanwezigheid van vertegenwoordigers uit Kirgizië, Kazachstan en Oezbekistan. Er werden intentieverklaringen (MoU's) ondertekend ter waarde van 900 miljoen euro, waarbij de Europese Investeringsbank (EIB) een sleutelrol speelt. Parallel hieraan sloot de Europese Bank voor Wederopbouw en Ontwikkeling (EBWO) soortgelijke overeenkomsten met deze landen en overweegt zij een aanzienlijke aanvullende financiering van ongeveer 1,3 miljard euro.

Ter ondersteuning van de investeringsbeslissingen werd tevens de technische en economische haalbaarheidsstudie voor het Kambarata-1 project gepresenteerd. Deze gedetailleerde analyse kwam tot stand met medewerking van de Wereldbank en werd gedeeltelijk gefinancierd door de EU, wat de gecoördineerde aanpak van de internationale partners benadrukt.

Jozef Sikela, de EU-commissaris voor Internationale Partnerschappen, benadrukte de strategische betekenis van deze investeringen. Volgens Sikela is de financiering van waterkracht in Centraal-Azië niet alleen essentieel voor de energie-onafhankelijkheid van de regio, maar draagt het ook bij aan duurzame landbouw, de volksgezondheid en het ecologisch evenwicht. Hij stelde dat het Kambarata-1 project nieuwe economische kansen zal creëren voor lokale gemeenschappen en de samenwerking tussen de landen op het gebied van waterbeheer zal versterken.

De leiders van de financiële instellingen bevestigden dit strategische belang. Kyriacos Kakouris, vicevoorzitter van de EIB, lichtte toe dat de bank, ondersteund door garanties van de Europese Commissie, infrastructuur financiert die de handel in hernieuwbare elektriciteit bevordert en de regionale energiesamenwerking versterkt. Odile Renaud-Basso, president van de EBWO, omschreef Kambarata-1 als een “regionaal vlaggenschipproject” dat de inspanningen van de Centraal-Aziatische landen bundelt om de energie- en waterzekerheid te vergroten.

Naast Kambarata-1 stond ook de bouw van de Rogun waterkrachtcentrale in Tadzjikistan op de agenda van het forum. Hier wordt momenteel de hoogste dam ter wereld gebouwd. Dit ambitieuze project, waarbij de Wereldbank, de EU en diverse Europese bedrijven betrokken zijn, heeft als doel de energiecapaciteit van Tadzjikistan tegen 2032 te verdubbelen en een solide basis te leggen voor de export van elektriciteit naar aangrenzende staten.

Beide projecten vallen onder de paraplu van het Global Gateway-initiatief en worden uitgevoerd onder de noemer Team Europe. Dit format verenigt de middelen van de EU, haar lidstaten, ontwikkelingsbanken en de private sector. Het overkoepelende doel van het programma is het creëren van betrouwbare, groene en technologisch geavanceerde infrastructurele verbindingen, met een ambitie om tussen 2021 en 2027 tot 300 miljard euro aan investeringen aan te trekken. Deze initiatieven tonen de vastberadenheid van de Europese Unie om het strategische partnerschap met Centraal-Azië te verdiepen, de groene transitie te bevorderen en duurzame ontwikkeling te realiseren ten behoeve van de bevolking en het milieu.