EU Stelt Drastische Maatregelen Voor om Staalindustrie te Beschermen tegen Chinese Import

Op 7 oktober 2025 heeft de Europese Unie een ingrijpend voorstel gepresenteerd om de binnenlandse staalindustrie te versterken tegen de druk van wereldwijde overcapaciteit, met name vanuit China. De voorgestelde maatregelen omvatten een significante verlaging van de vrijhandelsquota voor staalimporten met bijna de helft, gecombineerd met een forse verhoging van de invoerrechten tot 50% voor volumes die deze nieuwe limieten overschrijden. Dit strategische initiatief is bedoeld om het huidige melindungiemechanisme, dat medio 2026 afloopt, te vervangen en een concurrerender speelveld te creëren voor Europese staalproducenten.

De Europese staalsector bevindt zich in een diepe crisis, gekenmerkt door overcapaciteit en een dalende vraag. Momenteel hanteert de EU importquota voor staal voor 26 productsoorten, met een heffing van 25% op volumes die de quota overschrijden. Volgens cijfers van de European Steel Association (Eurofer) heeft de industrie het afgelopen jaar 12 miljoen ton aan capaciteit zien verdwijnen en 18.000 banen verloren. Sinds 2008 zijn er zelfs 100.000 banen verdwenen en 26 miljoen ton aan capaciteit gesloten. EU-commissaris voor Industrie, Stéphane Séjourné, benadrukte de urgentie: "De Europese staalindustrie staat op de rand van instorting. We moeten haar beschermen zodat ze kan investeren, decarboniseren en weer concurrerend kan worden." De voorgestelde maatregelen van de EU zouden de hoeveelheid staal die zonder invoerrechten kan worden geïmporteerd effectief halveren, tot 18,3 miljoen ton per jaar – een niveau dat sinds 2013 niet meer is voorgekomen.

Dit initiatief beoogt ook een betere afstemming met de Verenigde Staten om de omvangrijke staaloverproductie van China aan te pakken. Onderhandelingen tussen de EU en de VS zijn gaande om importregels voor staal en aluminium op elkaar af te stemmen, met als doel de respectieve binnenlandse markten te beschermen tegen goedkope toeleveringsketens. In 2023 produceerde China 55,1% van het wereldwijde ruwe staal, terwijl de EU 6,8% en de VS 4,4% produceerden. De Europese staalindustrie is fundamenteel voor de ambitieuze energietransitiedoelstellingen van de EU, aangezien zij essentiële materialen levert voor infrastructuur voor hernieuwbare energie, zoals zonnepanelen, windturbines en elektrische voertuigen. Ondanks directe werkgelegenheid voor ongeveer 300.000 mensen, loopt de sector het risico nog eens 2,3 miljoen indirecte banen te verliezen als de huidige trends aanhouden.

De voorgestelde maatregelen, indien goedgekeurd door de lidstaten en het Europees Parlement, zijn ontworpen om de veerkracht en de levensvatbaarheid op lange termijn van de Europese staalindustrie in een dynamische mondiale markt te versterken. Cijfers van Eurofer geven aan dat de EU-staalimporten in 2024 27,4 miljoen ton bedroegen. De voorgestelde beperking van 13% marktaandeel voor vrijhandelsimporten zou neerkomen op een quotum van ongeveer 5,7 miljoen ton per jaar voor warmgewalste coil (HRC), wat een reductie van 35% betekent ten opzichte van de importen in 2024. Deze verschuiving zal naar verwachting een toename van de binnenlandse productie vereisen om aan de vraag te voldoen.

De Europese staalindustrie, een belangrijke bijdrage aan de EU-economie met een waarde van €215 miljard, wordt geconfronteerd met uitdagingen door wereldwijde overcapaciteit, waarbij China een primaire drijfveer is van dit probleem. De voorgestelde wijzigingen beogen de bezettingsgraad van de EU-capaciteit te verhogen van 60% naar 80%. De Europese staalindustrie heeft in de afgelopen 15 jaar bijna 100.000 directe banen verloren door goedkope importen die de markt overspoelden. De Europese staalindustrie staat voor een structurele crisis met dalende productie, wereldwijde overcapaciteit, hoge energieprijzen, stijgende CO2-kosten en oneerlijke concurrentie van import. De EU heeft de strategische betekenis van de staalindustrie erkend voor de soevereiniteit, veiligheid en concurrentiekracht van de EU. De sector is een wereldleider in innovatie en ecologische duurzaamheid, met een omzet van ongeveer €191 miljard en direct werkgelegenheid voor ongeveer 300.000 hoogopgeleide werknemers. De wereldwijde staalovercapaciteit bedroeg in 2024 meer dan 602 miljoen ton, wat meer is dan vier keer de jaarlijkse staalconsumptie van de EU. Deze overcapaciteit zal naar verwachting toenemen tot 721 miljoen ton in 2027.

De EU-maatregelen zijn bedoeld om de Europese staalindustrie te beschermen, investeringen aan te trekken en de strategische autonomie van Europa te waarborgen, wat essentieel is voor de energietransitie en de economische veerkracht van het continent. De voorgestelde maatregelen vervangen het huidige safeguard-systeem dat in juni 2026 afloopt en zijn een reactie op de oproepen van werknemers, industrie en lidstaten voor een sterkere en permanente bescherming. Deze stap is ook bedoeld als een opstapje in de onderhandelingen met de Verenigde Staten over het schrappen van de huidige 50% tarief op EU-staalimporten, wat een gezamenlijke afwijzing van Chinese staaldumping signaleert. De EU wil de import van staal met 47% verminderen ten opzichte van de tarieven van 2024. De invoer van staal uit landen als China, India, Turkije en het Verenigd Koninkrijk zal aanzienlijke tarieven opleggen. Het Verenigd Koninkrijk beschouwt deze maatregelen als een existentiële bedreiging voor zijn eigen staalindustrie, aangezien 80% van de Britse export naar de EU gaat. Om de invoer te beperken, wordt ook een "melt and pour"-vereiste voorgesteld, waarbij de oorsprong van het smelt- en gietproces van staal moet worden verklaard om omzeiling te voorkomen. Dit is een belangrijke stap om de Europese staalindustrie te beschermen en haar concurrentievermogen te herstellen in een wereld die wordt geconfronteerd met aanzienlijke overcapaciteit.