KUALA LUMPUR – De ministers van Justitie van de ASEAN-lidstaten hebben op 21 augustus 2025 een gezamenlijke verklaring ondertekend om de internationale commerciële arbitrage en bemiddeling binnen de regio te versterken. Deze "Gezamenlijke Verklaring van ASEAN-ministers van Justitie inzake de Ontwikkeling van Internationale Commerciële Arbitrage en Bemiddeling" benadrukt een hernieuwde toewijding aan het bevorderen van rechtvaardigheid, economische groei en duurzame ontwikkeling door middel van verbeterde geschillenbeslechtingskaders.
Maleisië, als voorzitter van ASEAN in 2025, nam het initiatief voor deze verklaring, onder leiding van minister in het kabinet van de premier (Recht en Institutionele Hervorming) Dato' Seri Azalina Othman Said. De verklaring richt zich op drie kerngebieden: het afstemmen van regionale economische ontwikkeling op internationale normen, het benutten van innovatie en technologie, en het verbeteren van de toegang tot rechtspraak. De Indonesische minister van Justitie, Supratman Andi Agtas, benadrukte dat de verklaring de versterking van het nationale wettelijke kader van Indonesië ondersteunt, met name op het gebied van alternatieve geschillenbeslechting, in lijn met de normen van de UNCITRAL Model Law.
De ondertekening vond plaats in het Kuala Lumpur Convention Centre tijdens het ASEAN Law Forum 2025, dat liep van 19 tot 21 augustus 2025. Het forum, met als thema "Verbetering van de Toegang tot Rechtspraak binnen de ASEAN Economische Gemeenschap: Brug slaan tussen Juridische Samenwerking voor Inclusieve Groei in het Digitale Tijdperk", behandelde onderwerpen als internationale arbitrage, online veiligheid, cybercriminaliteit en de toepassing van kunstmatige intelligentie in juridische systemen.
De gezamenlijke verklaring onderstreept het belang van het harmoniseren van arbitrage- en bemiddelingskaders binnen ASEAN, in overeenstemming met internationale normen zoals het Verdrag inzake de Erkenning en Tenuitvoerlegging van Buitenlandse Arbitraal-vonissen en de UNCITRAL Model Law. Een robuuste juridische infrastructuur voor geschillenbeslechting wordt gezien als essentieel voor het aantrekken van investeringen, het bevorderen van handel en het versterken van de economische groei in de regio. De ministers erkenden de noodzaak van meer samenwerking tussen ASEAN-landen en met internationale partners, inclusief kennisdelingsplatforms en capaciteitsopbouwinitiatieven.
Opmerkelijk was de aandacht voor de transformerende rol van technologie en kunstmatige intelligentie (AI) bij het verbeteren van alternatieve geschillenbeslechtingsmechanismen. De ministers steunden het gebruik van AI-gestuurde platforms om de efficiëntie te verhogen, kosten te verlagen en te zorgen voor op bewijs gebaseerde en onpartijdige besluitvorming, met nadruk op verantwoord AI-gebruik, gegevensprivacy en menselijk toezicht. De verklaring moedigt het gebruik van AI aan om casemanagement te stroomlijnen en billijke uitkomsten te faciliteren, met behoud van transparantie en de rechtsstaat.
De Maleisische premier Datuk Seri Anwar Ibrahim kondigde de serieuze overweging aan van de oprichting van een specifiek Ministerie van Justitie om het juridische ecosysteem van Maleisië te versterken en de institutionele coherentie te verbeteren. Hij benadrukte het belang van inclusiviteit en duurzaamheid in het rechtssysteem, stellend dat de wet alle mensen, gemeenschappen en generaties moet dienen, en ervoor moet zorgen dat gerechtigheid tastbaar is in het leven van mensen. Deze ontwikkelingen weerspiegelen een collectieve ambitie binnen ASEAN om een meer geïntegreerd, rechtvaardig en economisch welvarend regionaal kader te creëren, waarbij de nadruk ligt op samenwerking en het omarmen van innovatie om de uitdagingen van de moderne tijd aan te gaan.