De VN-Veiligheidsraad heeft op 19 september 2025 ingestemd met het herinvoeren van economische sancties tegen Iran. Deze beslissing is genomen naar aanleiding van aanhoudende internationale zorgen over het nucleaire programma van het land. De stap markeert een terugdraaiing van de sanctieverlichting die Iran eerder had ontvangen onder de nucleaire deal van 2015, het Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA).
De resolutie, ingediend door Zuid-Korea, vereiste minimaal negen stemmen om de automatische herinvoering van eerdere VN-sancties te voorkomen. De stemming resulteerde in negen stemmen vóór de sanctieverlichting, vier tegenstanders en twee onthoudingen. Hierdoor zijn eerdere VN-sancties, die onder meer een verbod op Iraanse uraniumverrijking en beperkingen op wapenhandel, financiën en scheepvaart omvatten, opnieuw van kracht geworden na een periode van 30 dagen.
De Europese machten – Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk – baseren hun beslissing om het 'snapback'-mechanisme te activeren op de vermeende niet-naleving van de JCPOA door Iran. Zij wijzen op de accumulatie van hoogverrijkt uranium, de uitbreiding van de nucleaire verrijkingsinfrastructuur en het gebrek aan medewerking met het Internationaal Atoomenergieagentschap (IAEA) als belangrijkste redenen. Iran heeft op zijn beurt de Europese landen beschuldigd van politieke vooringenomenheid en benadrukt zijn inzet voor een vreedzaam nucleair programma, waarbij het een 'redelijk en uitvoerbaar plan' heeft gepresenteerd.
Deze herinvoering van sancties volgt op een complex diplomatiek proces dat eind augustus begon met een 30-daagse periode om Iran de kans te geven aan de voorwaarden te voldoen. Ondanks pogingen tot onderhandelingen, waaronder een voorstel van China en Rusland om de JCPOA met zes maanden te verlengen, bleek een consensus binnen de Veiligheidsraad onhaalbaar. De spanningen in het Midden-Oosten, met name met Israël, blijven een kritieke factor die de regionale stabiliteit kan beïnvloeden.
Internationale sancties tegen Iran, die sinds 2006 van kracht zijn, waren oorspronkelijk gericht op het voorkomen van de ontwikkeling van kernwapens. Deze maatregelen omvatten wapenembargo's, bevriezing van tegoeden en beperkingen op nucleair-relevante handel. De economische impact van deze sancties op Iran is aanzienlijk geweest, met een negatief effect op de export en economische groei, vooral sinds 2012 toen de sancties werden geïntensiveerd. Schattingen suggereren dat de sancties Iran jaarlijks ongeveer 33 procent van zijn export hebben gekost, wat neerkomt op een verlies van 104 miljard dollar aan handel. De Verenigde Staten hebben een leidende rol gespeeld in het opleggen van sancties, gericht op het nucleaire programma, de ontwikkeling van ballistische raketten en de steun aan terroristische groeperingen. De effectiviteit van de huidige sancties in het bereiken van hun doelen, zonder onbedoelde humanitaire gevolgen of verdere escalatie, zal in de komende periode nauwlettend worden gevolgd.