Trump Sluit Venezolaans Luchtruim Volledig Af Te Midden van Anti-Drugshandel Operatie

Op zaterdag 29 november 2025 kondigde de Amerikaanse president Donald Trump de volledige sluiting van het luchtruim boven Venezuela en de nabijgelegen gebieden af. Deze ingrijpende maatregel werd kenbaar gemaakt via zijn sociale mediaplatform Truth Social. De boodschap was gericht aan alle luchtvaartdeelnemers, inclusief commerciële luchtvaartmaatschappijen, piloten, en ook aan entiteiten die betrokken zijn bij drugssmokkel en illegale mensenhandel.

Deze actie markeert een duidelijke escalatie van de reeds bestaande spanningen. De formele aanleiding is een contranarcotica-campagne met de codenaam Operatie Zuidelijke Speer (Operation Southern Spear). Deze operatie werd op 14 november 2025 officieel geïntroduceerd door de Amerikaanse minister van Defensie, Pete Hegseth. Het doel is het ontwrichten van drugshandelsnetwerken in het Westelijk Halfrond, waarbij gebruik wordt gemaakt van een hybride vloot die ook autonome systemen omvat. Sinds het begin van september 2025 hebben de Verenigde Staten al meer dan twintig maritieme aanvallen uitgevoerd op schepen waarvan Washington beweert dat deze werden ingezet voor drugstransport. Deze acties hebben geleid tot de dood van meer dan 80 personen.

Eerder was er al een waarschuwing uitgegaan van de Amerikaanse Federal Aviation Administration (FAA) over een 'potentieel gevaarlijke situatie' veroorzaakt door militaire activiteiten en GPS-storingen, die van kracht was tot 19 februari 2026. Deze waarschuwing had reeds gevolgen voor de luchtvaartsector. Als reactie hierop, en wat Caracas beschouwde als onrechtmatige inmenging, trok de Venezolaanse regering de vliegvergunningen in van zes internationale luchtvaartmaatschappijen: Iberia, TAP Air Portugal, Avianca, een dochteronderneming van LATAM, GOL en Turkish Airlines. De Venezolaanse autoriteiten beschuldigden deze maatschappijen ervan medeplichtig te zijn aan 'terroristische acties' die door de Verenigde Staten worden aangemoedigd.

De militaire opbouw van de VS in het Caribisch gebied in het kader van Operatie Zuidelijke Speer omvat de inzet van een Carrier Strike Group, aangevoerd door het nucleair aangedreven vliegdekschip USS Gerald R. Ford, en omvat ongeveer 15.000 militairen. Dit vertegenwoordigt de grootste Amerikaanse militaire aanwezigheid in de regio sinds de Panamese operatie van 1989. Kruisers en torpedobootjagers, uitgerust met Tomahawk-kruisraketten, opereren op een afstand van 110 tot 160 kilometer van de Venezolaanse kustlijn. Venezuela beschikt naar schatting over aanzienlijk minder zeestrijdkrachten.

Te midden van deze oplopende spanningen merkte Dmitri Rozenal, directeur van het Instituut voor Latijns-Amerika van de Russische Academie van Wetenschappen, eerder op dat hoewel de kans op een grootschalige invasie klein is, het risico op een gewapend conflict blijft bestaan vanwege de nabijheid van de legers en de dreigementen van interventie. De Amerikaanse autoriteiten houden voet bij stuk wat betreft de wettigheid van hun acties in de strijd tegen drugshandel. De regering van Maduro blijft daarentegen volhouden dat het ware doel van deze manoeuvres een regimeverandering is.