De vredesonderhandelingen tussen de M23-rebellenbeweging en de regering van de Democratische Republiek Congo (DRC) hebben de deadline van 18 augustus 2025 gemist in Doha, Qatar. Dit falen, te midden van een escalatie van geweld in het oosten van de DRC, werpt een schaduw over de toekomst van het vredesproces.
De M23-rebellen gaven aan dat hun vertegenwoordigers niet aanwezig zouden zijn bij de geplande ondertekening, verwijzend naar vermeende schendingen van een eerder akkoord door het Congolese leger. Hoewel de groep later aangaf mogelijk vertegenwoordigers te willen sturen, blijft de situatie gespannen. De onderhandelingen, die door Qatar werden bemiddeld, waren bedoeld om een einde te maken aan de langdurige vijandelijkheden die al jaren woeden in de oostelijke provincies van de DRC.
De VN-Hoge Commissaris voor de Mensenrechten, Volker Turk, heeft zijn bezorgdheid geuit over het escalerende geweld. Hij benadrukte dat alle aanvallen op burgers onmiddellijk moeten stoppen en dat de verantwoordelijken ter verantwoording moeten worden geroepen. Volgens rapporten van het VN-Bureau voor de Mensenrechten werden tussen 9 en 21 juli 2025 minstens 319 burgers, waaronder kinderen, gedood door M23-rebellen in de regio Rutshuru. Dit incident markeert een van de hoogste burgerlijke dodentallen sinds de heropleving van de M23 in 2022.
De M23 stelt dat verdere gesprekken afhankelijk zijn van de volledige implementatie van eerdere overeenkomsten, met name de vrijlating van gevangenen. De Congolese regering daarentegen beschouwt de vrijlating van gevangenen als een onderwerp voor onderhandeling, niet als een voorwaarde. Dit meningsverschil onderstreept het diepe wantrouwen tussen de partijen.
De situatie in het oosten van de DRC blijft zorgwekkend, met aanhoudende gevechten en een verergerende humanitaire crisis. De VN schat dat 27,8 miljoen mensen voedselonzekerheid ervaren en meer dan zeven miljoen mensen ontheemd zijn geraakt. De recente massamoorden door de aan Islamitische Staat gelieerde ADF-rebellen, waarbij minstens 52 burgers omkwamen in Beni en Lubero, illustreren de grimmige realiteit op de grond.
De bemiddelingsinspanningen van Qatar, die begonnen met de ondertekening van een beginselverklaring op 19 juli 2025, hebben tot nu toe niet geleid tot een definitief vredesakkoord. Ondanks de positieve reacties van beide partijen op de bemiddelingspogingen, hebben de escalerende gevechten en het gebrek aan vertrouwen het proces ontspoord. De weg naar vrede in de DRC blijft bezaaid met obstakels, waarbij de noodzaak van dialoog en oprechte inzet voor de-escalatie cruciaal is voor de stabiliteit van de regio.