Frida Kahlo's 'El sueño' op weg naar veilingrecord bij Sotheby's

Het zelfportret van Frida Kahlo uit 1940, getiteld "El sueño (La cama)" (De droom (Het bed)), staat op het punt om een van de meest besproken kunstwerken van het jaar te worden. Het doek zal op 20 november 2025 onder de hamer gaan tijdens de "Exquisite Corpus Evening Auction" van Sotheby's in New York. De veilingmeesters hebben dit cruciale werk getaxeerd op een bedrag dat varieert tussen de 40 en 60 miljoen dollar. Dit ambitieuze prijskaartje impliceert de sterke potentie om een nieuw wereldwijd veilingrecord te vestigen voor een werk van een vrouwelijke kunstenaar.

Deze transactie markeert een significant moment in de kunstwereld. Het is namelijk een zeldzame kans dat een sleutelwerk van Kahlo op de markt verschijnt dat zich buiten de staats- of museale collecties van Mexico bevindt. De hoge schatting is een duidelijke indicatie van de immense waardering die de huidige kunstmarkt heeft voor canonieke modernistische meesters, en in het bijzonder voor de iconische Mexicaanse schilderes. De verkoop zal nauwlettend gevolgd worden door verzamelaars en instituten wereldwijd, gezien de invloed op de toekomstige marktwaarde van vergelijkbare werken.

Het doek, met afmetingen van 74 bij 98 cm, dompelt de kijker onder in een fantastische, droomachtige realiteit. Kahlo beeldt zichzelf slapend af, omgeven door een rijke symboliek die de onvermijdelijke thema's van leven en dood verkent. De kunstenares ligt in een hemelbed dat schijnbaar in de lucht zweeft, omwikkeld door lianen die traditioneel symbool staan voor wedergeboorte en de cyclus van de natuur. Boven de luifel van het bed rust een opvallend groot skelet met een schedel. Dit figuur is verbonden met ontstekers en houdt een boeket bloemen vast. Dit macabere detail weerspiegelt Kahlo's persoonlijke fascinatie voor de dualiteit van het bestaan; ze hield in haar eigen slaapkamer een klein skelet van papier-maché boven haar bed, waarmee ze de onlosmakelijke band tussen het leven en de dood symboliseerde.

De zeldzaamheid van het werk speelt een doorslaggevende rol in de verwachte torenhoge opbrengst. Het schilderij is slechts één keer eerder in het openbaar tentoongesteld, dit gebeurde aan het einde van de jaren negentig. De veiling van "El sueño" is ingebed in een groter evenement dat de schijnwerpers richt op surrealistische kunst, met prominente werken van grootheden als Salvador Dalí en René Magritte. Dit positioneert de gebeurtenis als een cruciaal ijkpunt voor de gehele surrealismemarkt. Hoewel haar werk vaak in deze categorie wordt geplaatst, distantieerde Kahlo zichzelf van de beweging. Ze verklaarde ooit beroemd: "Ze dachten dat ik een surrealist was, maar dat was ik niet. Ik heb nooit dromen geschilderd. Ik schilderde mijn realiteit."

Wat betreft veilingrecords, werd het vorige hoogtepunt voor Kahlo in 2021 bereikt, toen haar schilderij "Diego y yo" (1949) voor 34,9 miljoen dollar werd verkocht. Dit was destijds tevens de hoogste prijs ooit betaald voor een Latijns-Amerikaans kunstwerk op een veiling. Het huidige wereldrecord voor een vrouwelijke kunstenaar is in handen van Georgia O’Keeffe; haar "Jimson Weed/White Flower No. 1" (1932) bracht in 2014 maar liefst 44,4 miljoen dollar op. Als "El sueño" de ondergrens van de geschatte 40 miljoen dollar haalt, zal het O’Keeffe's record moeiteloos verbreken. De kunstmarkt voor surrealisme is overigens sterk groeiende: het marktaandeel steeg van 9,3% naar 16,8% tussen 2018 en 2024. De uiteindelijke verkoopprijs zal een belangrijke barometer zijn voor de toekomstige waardering van leidende vrouwelijke modernisten op het internationale toneel, ondanks dat de algehele marktsfeer recentelijk als voorzichtig werd ervaren, zelfs na records voor kunstenaars zoals Marlene Dumas met "Miss January" voor 13,6 miljoen dollar.