Kunstmatige intelligentie (AI) heeft zich ontpopt als een transformerende kracht in de mondiale kunstwereld, waarbij de invloed ervan zich uitstrekt voorbij analytische toepassingen tot een cruciaal instrument voor creatieve expressie. De alomtegenwoordige integratie van AI blijft artistieke praktijken vormgeven, wat zowel nieuwe mogelijkheden als aanzienlijke uitdagingen met zich meebrengt. Generatieve AI-platforms zoals DALL-E en Midjourney stellen kunstenaars in staat om complexe kunstwerken te creëren op basis van tekstuele beschrijvingen, waardoor de grenzen tussen menselijke en machinale creativiteit vervagen. Het Reply AI Film Festival van 2025 illustreerde deze trend door films te presenteren waarin AI een significante rol speelde in scriptontwikkeling en animatie, wat de rol van AI als creatieve versterker benadrukt. Dit festival, dat plaatsvindt tijdens het Filmfestival van Venetië, viert de integratie van AI in film en daagt filmmakers uit om 'authentieke' emoties te genereren met behulp van AI, waarbij meer dan 2.500 inzendingen uit 67 landen werden ontvangen.
Co-creatieve AI-tools verbeteren ook de workflows van kunstenaars, met bedrijven als Adobe die AI-gestuurde functies integreren in hun creatieve softwarepakketten. Deze vooruitgang biedt kunstenaars intelligente ondersteuning bij taken zoals kleurkeuze en compositie, wat een collaboratieve dynamiek tussen menselijke makers en kunstmatige intelligentie bevordert. De markt voor AI in de kunst wordt naar verwachting aanzienlijk, met een verwachte groei van ongeveer $5,3 miljard in 2025, en zal naar verwachting tegen 2033 een waarde van $40,4 miljard bereiken, met een samengestelde jaarlijkse groei van 36,8% tussen 2024 en 2033.
De aanwezigheid van AI in kunsttentoonstellingen wordt steeds opmerkelijker. De Londense tentoonstelling 'Inanimate' in juli 2025 onderzoekt de kruising van AI en kunst. Bovendien markeert de geplande opening eind 2025 van Dataland in Los Angeles, het eerste museum gewijd aan AI-gegenereerde kunst, de groeiende institutionele erkenning van de impact van AI op het creatieve landschap. Dataland, opgericht door Refik Anadol Studio, zal fungeren als een digitaal ecosysteem voor datavisualisatie en AI-gebaseerde creativiteit, met een focus op ethische AI-praktijken.
De proliferatie van AI in de kunst heeft cruciale debatten aangewakkerd over auteurschap, originaliteit en ethisch technologiegebruik. Hoewel kunstenaars AI beschouwen als een krachtige creatieve versterker, blijven er zorgen bestaan over het potentieel ervan om menselijke artistieke inspanningen te overschaduwen en traditionele kunstvormen te beïnvloeden. Juridische kaders worstelen nog met het concept van auteurschap in AI-gegenereerde kunst, waarbij een recente uitspraak van een Amerikaanse rechter bepaalt dat AI-gegenereerde kunst niet auteursrechtelijk beschermd kan worden, omdat menselijk auteurschap een fundamentele vereiste is. Desondanks wordt verwacht dat de markt voor AI in de kunst een aanzienlijke groei zal doormaken.