Wetenschappers van het Helmholtz-Zentrum Dresden-Rossendorf (HZDR) hebben een nieuw model ontwikkeld dat een verband legt tussen de getijdenkrachten van planeten en de magnetische activiteit van de zon. Dit model suggereert dat de uitlijning van planeten zoals Venus, Aarde en Jupiter elke 11 jaar een impuls geeft aan het magnetische veld van de zon, wat leidt tot periodieke fluctuaties in de zonneactiviteit.
Het onderzoek, gepubliceerd in het tijdschrift Solar Physics, bouwt voort op eerdere studies die een verband tussen zonneactiviteit en de omlooptijd van Jupiter suggereerden. Het HZDR-model stelt dat de gecombineerde getijdenkrachten van Venus, Aarde en Jupiter fungeren als 'pacemakers' die de interne magnetische motor van de zon synchroniseren. Deze synchronisatie zou verklaren waarom de zon relatief kalm is vergeleken met andere zonachtige sterren, met een magnetische activiteit die ongeveer vijf keer lager ligt. Het model verklaart ook de Quasi-Biennial Oscillation (QBO), een tweeledige fluctuatie in de zonneactiviteit met een periode van ongeveer 1,723 jaar, die de periode dat de zon op maximale sterkte is verkort en de kans op extreme zonnestormen vermindert. Deze bevindingen kunnen bijdragen aan betere voorspellingen van ruimte-weer en een dieper begrip van de langetermijneffecten van de zon op de Aarde.
Onderzoekers, waaronder hoofdauteur Frank Stefani van het HZDR Instituut voor Vloeiendynamica, vergeleken historische gegevens van zonneactiviteit van de afgelopen duizend jaar met planetaire configuraties. Ze vonden een opvallend hoge mate van overeenkomst, wat wijst op een 'geklokt proces' dat de zonnecycli aanstuurt. Dit model ondersteunt de 'planetaire hypothese', die stelt dat de getijdenkrachten van planeten, met name Venus, Aarde en Jupiter, de zonnecycli beïnvloeden. Deze krachten zijn het sterkst wanneer deze drie planeten maximaal zijn uitgelijnd, wat elke 11,07 jaar gebeurt. Hoewel de krachten zelf klein zijn, kunnen ze via indirecte mechanismen, zoals de Tayler-instabiliteit, een aanzienlijke impact hebben op het magnetische veld van de zon.