De zeldzame hulstvaren (Polystichum lonchitis) is na ruim anderhalve eeuw opnieuw waargenomen in Cwm Idwal, in het Snowdonia National Park in Wales. Deze opmerkelijke herontdekking onderstreept de veerkracht van bepaalde plantensoorten en de blijvende mysteries die zelfs in goed verkende landschappen verborgen liggen.
De hulstvaren, herkenbaar aan zijn glanzende, hulstachtige bladeren, gedijt in uitdagende, rotsachtige berggebieden. Zijn zeldzaamheid in Wales en Engeland wordt mede toegeschreven aan de Victoriaanse 'varenkoorts' (Pteridomania), een periode waarin verzamelaars planten in grote hoeveelheden verzamelden, wat leidde tot overexploitatie. De vondst van een jonge plant suggereert een mogelijke herkolonisatie of het voortbestaan van nog niet ontdekte exemplaren.
Alastair Hotchkiss, Wales Officer bij de Botanical Society of Britain & Ireland (BSBI), noemt het een buitengewone herontdekking. Hij benadrukt dat het een krachtige herinnering is aan hoeveel we nog moeten leren over de flora in de hooglanden en hoeveel er nog beschermd moet worden. Cwm Idwal, een bekend glaciaal cirque, staat bekend om zijn unieke arctisch-alpiene planten en geologische kenmerken, en fungeert als een toevluchtsoord voor zeldzame soorten zoals de Snowdon Lily en de endemische Snowdonia hawkweed.
De herontdekking werd gedaan door Jim Langley, een ervaren bergbeklimmer en natuurbeschermer en lid van de BSBI, die de bijzondere varen opmerkte tijdens het begeleiden van een groep. Dit onderstreept het belang van scherpe observatie en de bijdrage van deskundige naturalisten aan de botanie. "We hebben nu de kans om deze plant te monitoren om ervoor te zorgen dat hij niet opnieuw verloren gaat," voegde Hotchkiss toe, waarbij hij het belang van voortdurende natuurbescherming en monitoring in Snowdonia benadrukte.
De Victoriaanse periode kende een ware 'varenkoorts', een rage die leidde tot intensieve verzameling van varens, wat de oorspronkelijke populaties aanzienlijk decimeerde. Deze craze, die in de jaren 1830 begon en piekte in de jaren 1860, had ook sociale implicaties, waarbij vrouwen meer deelnamen aan buitenactiviteiten en natuurstudie. De hulstvaren groeit van nature in bergachtige gebieden in West-Ierland, Noord-Wales, Noordwest-Engeland en Schotland, bij voorkeur op kalkrijke bodems in koele, vochtige locaties zoals rotsrichels en spleten.
De recente vondst in Cwm Idwal, een gebied dat ook bekend staat om zijn kwetsbare arctisch-alpiene flora die bescherming behoeft tegen klimaatverandering en menselijke activiteit zoals rotsklimmen, biedt een nieuwe kans om deze specifieke soort beter te begrijpen en te beschermen.