Een internationaal team van wetenschappers heeft met succes een 2,8 kilometer diepe ijskern geboord in Antarctica. Deze ijskern bevat ijs dat minstens 1,2 miljoen jaar oud is, wat een ongekend inzicht biedt in de evolutie van de aardatmosfeer en het klimaat over een aanzienlijke periode.
Het Beyond EPICA-project, gecoördineerd door Carlo Barbante van het Italiaanse Instituut voor Poolwetenschappen, leidde deze booroperatie op de afgelegen locatie Little Dome C, nabij het Concordia-onderzoekstation. Een team van 16 wetenschappers en ondersteunend personeel werkte vier zomers onder extreme omstandigheden, met gemiddelde temperaturen van ongeveer -35°C, om de bedrock te bereiken. Federico Scoto, een van de glaciologen, beschreef het moment van het bereiken van de bedrock als een 'geweldig moment'. Isotopenanalyse heeft de leeftijd van het ijs bevestigd op minimaal 1,2 miljoen jaar.
Deze ijskern, een van de oudste ooit geboord, wordt beschouwd als een tijdcapsule. Het bevat minuscule luchtbelletjes die gevangen zaten tijdens de Mid-Pleistocene Transitie (MPT), een cruciale fase waarin de aardse klimaatevolutie een verschuiving onderging van cycli van 41.000 jaar naar cycli van 100.000 jaar. Deze ontdekking verdubbelt de tot nu toe oudste ijsrecords van 800.000 jaar bijna.
De cilindrische ijsmonsters, gewonnen uit een diepte van 2.800 meter op het Oost-Antarctische Plateau, fungeren als een uniek natuurlijk archief. Ze bevatten gassen zoals kooldioxide en methaan, stofdeeltjes, vulkanische as, micro-organismen en andere sporen die informatie verschaffen over winden, temperaturen en oceanen van meer dan een miljoen jaar geleden. Onderzoekers van de British Antarctic Survey (BAS) en elf andere instellingen uit tien landen zullen deze kern analyseren met een nieuwe techniek: het langzaam smelten van het ijs om de chemische samenstelling van elke laag in realtime te meten.
Het onderzoek is gericht op het reconstrueren van een ongekende klimaatchronologie, essentieel voor het begrijpen waarom de cycli van ijstijden na twee miljoen jaar verschoven. Wetenschappers vermoeden dat de groei van de Antarctische ijskappen en de uitbreiding van zee-ijs in de Zuidelijke Oceaan een rol speelden bij het veroorzaken van deze overgang. Het uiteindelijke doel is het vergelijken van deze gegevens met huidige klimaatmodellen om de factoren te ontdekken die het huidige klimaat beïnvloeden, vooral gezien de vergelijkbare niveaus van broeikasgassen met meer dan een miljoen jaar geleden, ondanks een ander klimaatgedrag.
Ijskernen bieden vitale gegevens voor geologen en een directe link naar een planeet die bestond vóór de menselijke aanwezigheid. Deze ontdekking biedt een kans om de cycli van de aarde te bestuderen en deze kennis te gebruiken voor het voorspellen van toekomstige gebeurtenissen, wat kan leiden tot effectievere klimaatmaatregelen en betere rampenvoorspelling.