Onderzoek Blootgelegde Middeleeuwse Islamitische Begraafplaats in Issyk-Kul Meer

In het najaar van 2025 heeft een gezamenlijke internationale onderwaterarcheologische expeditie nabij de noordwestelijke kustlijn van het Issyk-Kulmeer in Kirgizië plaatsgevonden. Het onderzoek, georganiseerd door een consortium van het Russische Geografische Genootschap (RGO), het Instituut voor Archeologie van de Russische Academie van Wetenschappen (RAS) en het Instituut voor Geschiedenis, Archeologie en Etnologie van de Nationale Academie van Wetenschappen van de Kirgizische Republiek, concentreerde zich op het Toru-Aigyr-complex. Deze locatie wordt historisch beschouwd als een belangrijk knooppunt langs de Grote Zijderoute in de Middeleeuwen.

Binnen vier onderzochte secties, op dieptes variërend van 1 tot 4 meter, ontdekten de wetenschappers de overblijfselen van een middeleeuwse islamitische necropolis, daterend uit de dertiende tot veertiende eeuw. Deze vondst biedt unieke inzichten in de religieuze praktijken van die periode; sommige graven vertonen de traditionele islamitische oriëntatie, met skeletten gericht naar het noorden en de Qibla. Naast de begraafplaats werden grote keramische vaten en fragmenten van constructies van gebakken baksteen aangetroffen, wat duidt op de aanwezigheid van een voorheen onbekend ontwikkeld stedelijk centrum.

Onderzoekers, waaronder Valery Kolchenko, hoofd van de expeditie namens Kirgizië, schatten dat de nederzetting aan het begin van de vijftiende eeuw door een zware seismische gebeurtenis onder het wateroppervlak van het Issyk-Kulmeer is gezakt. Deze catastrofale onderdompeling wordt toegeschreven aan een verwoestende aardbeving. De vondsten omvatten ook architectonische elementen die wijzen op een sociaal gebouw, mogelijk een moskee, badhuis of madrassa, en een stenen molensteen, gefinancierd door de RGO, wat bewijs levert voor agrarische activiteiten.

De recente onderwaterbevindingen bij Toru-Aigyr openen nieuwe perspectieven voor de studie van de middeleeuwse beschavingen in Centraal-Azië en de rol van deze regio in de culturele corridor tussen Oost en West. De analyse van organische materialen, zoals houten balken, is gaande via dendrochronologie en AMS-datering om een nauwkeuriger tijdschema van de onderdompeling vast te stellen. Deze inspanningen dragen bij aan een gedetailleerder begrip van de geologische en menselijke geschiedenis van dit strategische gebied langs de historische handelsroute.