Mossporen Overleven 283 Dagen Buiten ISS, Tonen Hoge Kiemingsgraad

Mossporen van de soort *Physcomitrium patens*, algemeen bekend als verspreid aarde-mos, hebben een blootstelling van 283 dagen aan de buitenzijde van het Internationale Ruimtestation (ISS) overleefd. Het experiment, dat op 4 maart 2022 startte en eindigde met de berging via een SpaceX-capsule, stelde de sporen bloot aan de extreme omstandigheden van de ruimte, waaronder vacuüm, significante temperatuurschommelingen, microzwaartekracht en onafgeschermde kosmische en ultraviolette (UV) straling. De resultaten, gepubliceerd op 20 november 2025 in het wetenschappelijke tijdschrift *iScience*, bevestigen dat meer dan 80% van de sporen die aan deze volledige ruimteomgeving waren blootgesteld, hun levensvatbaarheid behielden.

Dit maakt de spore van dit landplantje de eerste die een dergelijke langdurige blootstelling aan de ruimteomstandigheden heeft doorstaan, wat de inherente robuustheid van het op Aarde geëvolueerde leven benadrukt. Het onderzoek stond onder leiding van Professor Tomomichi Fujita van de Hokkaido Universiteit in Japan, die eerder onderzoek deed naar de veerkracht van bryofyten. De onderzoekers wilden de tolerantiegrenzen van de sporen testen, geïnspireerd door het vermogen van mossoorten om zich te vestigen in vijandige terrestrische omgevingen zoals vulkanische velden en Antarctica. Eerdere tests met andere mosstructuren, zoals filamenten, toonden aan dat deze snel bezweken onder individuele stressfactoren zoals UV-straling, wat de prestatie van de sporen nog opvallender maakt.

Na terugkeer op Aarde bleken de blootgestelde sporen in staat om te kiemen tot normale planten, wat wijst op effectieve cellulaire mechanismen om de omstandigheden in de ruimte te weerstaan. De kiemingsstatistieken bieden gedetailleerd inzicht: de onafgeschermde, aan de ruimte blootgestelde sporen vertoonden een kiemingspercentage van 86%. Ter vergelijking: een controlegroep die op Aarde werd bewaard, en een derde groep die enkel tegen UV-straling was afgeschermd, behaalden beide een kiemingspercentage van 97%. Dit suggereert dat UV-straling de meest schadelijke factor was voor de overleving in de ruimte.

Professor Fujita speculeert dat de meervoudige lagen van de sporewanden functioneren als een 'passieve afscherming tegen ruimte-stressoren', een evolutionair mechanisme dat mogelijk cruciaal was bij de overgang van water- naar landomgevingen ongeveer 500 miljoen jaar geleden. Op basis van wiskundige modellering schatten de onderzoekers dat deze sporen potentieel tot wel 15 jaar functioneel zouden kunnen blijven in de ruimte, hoewel dit een vroege berekening is. Astrobioloog Daniela Billi van de Universiteit van Rome Tor Vergata merkte op dat de sporen in een uitgedroogde, rustende toestand verkeerden, wat hen veerkrachtig maakt tegen uitdroging en temperatuurschommelingen, waarbij het natuurlijke sporangium hielp tegen straling.

Hoewel de overlevende sporen normale chlorofylniveaus vertoonden, was er een lichte daling in chlorofyl a, een lichtgevoelig pigment, wat de algehele gezondheid echter niet leek te beïnvloeden. De bevindingen van het team aan de Faculteit der Wetenschappen van de Hokkaido Universiteit zijn van belang voor toekomstige ruimteverkenning. Het uiteindelijke doel van dit onderzoek, dat voortbouwt op eerdere studies met onder andere *Arabidopsis thaliana* in de Japanse Kibo-module, is het verschaffen van fundamentele kennis voor het kweken van planten voor levensondersteuning, zoals voedsel en zuurstof, op toekomstige bases op de Maan of Mars. De wetenschappelijke gemeenschap richt zich nu op de volgende stap: het blootstellen van metabolisch actieve, gehydrateerde monsters aan deze extreme omstandigheden.