Zes Miljoen Jaar Oude IJskernen uit Antarctica Onthullen Klimaatgeheimen van een Warme Aarde

In de regio Allan Hills, gelegen in Oost-Antarctica, heeft een internationale groep wetenschappers een baanbrekende ontdekking gedaan. Zij slaagden erin ijsmonsters te bergen waarvan de leeftijd direct werd vastgesteld op maar liefst zes miljoen jaar. Deze prestatie, mogelijk gemaakt door de inspanningen van de COLDEX-samenwerking, biedt een ongeëvenaarde kans om de klimaatgeschiedenis van onze planeet te bestuderen. De resultaten van dit cruciale onderzoek zijn gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS).

De expeditie stond onder leiding van Sarah Shackleton van het Woods Hole Oceanographic Institution en John Higgins van Princeton University. Aanvankelijk verwachtten de onderzoekers, waaronder COLDEX-directeur en paleoklimatoloog Ed Brook, ijs te vinden dat niet ouder was dan drie miljoen jaar. De uiteindelijke vondst overtrof deze verwachtingen echter aanzienlijk. Dit ijs fungeert als een ware ‘bibliotheek van klimaatmomentopnames’ en is ongeveer zes keer ouder dan alle eerder geboorde ijskernen. Cruciaal is dat het de samenstelling van de atmosfeer uit die verre periode heeft bewaard in minuscule luchtbelletjes.

De periode waaruit dit antieke ijs stamt, kenmerkte zich door aanzienlijk hogere mondiale temperaturen en een veel hogere zeespiegel dan de huidige omstandigheden. Door de analyse van zuurstofisotopen in deze oeroude lagen konden de wetenschappers voor het eerst een directe meting uitvoeren van de langetermijnkoelingstrend van Antarctica. Uit deze gegevens blijkt dat de temperatuur in het Allan Hills-gebied de afgelopen zes miljoen jaar met ongeveer 12 graden Celsius is gedaald.

Het behoud van zulke extreem oude lagen zo dicht bij het oppervlak is te danken aan de unieke lokale omstandigheden. De COLDEX-groep, die vijftien Amerikaanse onderzoeksinstituten verenigt onder de paraplu van Oregon State University, paste een onconventionele boortactiek toe. Ze voerden ondiepe boringen uit, met een diepte van slechts 100 tot 200 meter, aan de rand van de ijskap. Dit was effectief door een synergie van factoren: het complexe bergachtige terrein, de extreme kou die de beweging van het ijs vertraagt, en intense winden die verse sneeuw wegblazen. Deze omstandigheden zorgen ervoor dat de oudste ijslagen naar de oppervlakte worden ‘geduwd’, wat Allan Hills tot een ideale locatie voor dergelijke paleoklimatologische studies maakt.

Het primaire doel van de onderzoekers is nu om de historische concentraties van broeikasgassen en het warmtegehalte van de oceanen te reconstrueren. Deze reconstructie zal essentiële ijkpunten opleveren voor het begrijpen en voorspellen van toekomstige klimaattrajecten. Door deze vastgelegde momenten uit het verleden nauwkeurig te bestuderen, krijgen we een beter onderbouwd perspectief op de huidige klimaatuitdagingen. Het besef dat zelfs de meest stabiele structuren in de loop van de tijd aan transformatie onderhevig zijn, is van onschatbare waarde voor toekomstige besluitvorming en beleidsvorming.