Paleontologen in Peru hebben een uitzonderlijk goed bewaard gebleven skelet van een 12 miljoen jaar oude mariene dolfijn ontdekt in de Ocucaje-woestijn. Het bijna complete fossiel, dat ongeveer 3,5 meter lang is, biedt waardevolle inzichten in het leven van deze prehistorische zeedieren. De ontdekking is van groot belang omdat de soort, Lomacetus, kenmerken deelt met de huidige bruinvissen die langs de Peruaanse kust zwemmen. Onderzoekers hopen via dit fossiel meer te leren over de voortbeweging, het dieet en de levensverwachting van deze soort.
De Ocucaje-woestijn staat bekend als een rijke vindplaats van fossielen. Mario Urbina, een van de hoofdonderzoekers, benadrukt dat dit gebied miljoenen jaren geleden een zee was die diverse soorten aantrok voor voortplanting. De unieke geologische omstandigheden hebben hier gezorgd voor een uitzonderlijke conservering van marien leven. De regio was meer dan 45 miljoen jaar lang een actief maritiem bekken, dat door geologische bewegingen en klimaatverandering transformeerde tot het woestijnlandschap van nu. Fossielen uit Ocucaje zijn cruciaal voor het begrijpen van de evolutie van de Peruaanse kustgeografie en de aanzienlijke verschuivingen in klimaten en landschappen door de tijd heen.
Eerdere vondsten in dit gebied omvatten fossielen van viervoetige walvissen, prehistorische haaien, gigantische schildpadden en zelfs de schedel van een 16 miljoen jaar oude Amazone-rivierdolfijn, gevonden in 2024. Ook werden eerder dit jaar resten van een negen miljoen jaar oude verwant van de grote witte haai ontdekt in het Pisco-bekken. De Lomacetus-soort behoort tot de Kentriodontidae-familie, een uitgestorven groep walvisachtigen die wordt beschouwd als een intermediaire schakel in de evolutie van moderne tandwalvissen. De vondst in de Zuid-Pacifische regio suggereert een bredere verspreiding van deze groep dan voorheen werd aangenomen, wat vragen oproept over oude migratieroutes tijdens het Mioceen.
Het Midden-Mioceen, tussen 15 en 11 miljoen jaar geleden, werd gekenmerkt door een wereldwijde opwarming, het zogenaamde Mid-Miocene Climatic Optimum. Deze periode zorgde waarschijnlijk voor warmere en stabielere omstandigheden voor zeeleven in regio's als Peru, wat de diversiteit van zeezoogdieren bevorderde. De ontdekking van de Lomacetus versterkt de positie van Peru als een belangrijk centrum voor de studie van fossiele mariene soorten en hun aanpassing aan ecologische veranderingen.
Het fossiel zal uitgebreid worden geanalyseerd alvorens het publiekelijk tentoongesteld wordt. Net als andere vondsten uit Ocucaje, zal het naar verwachting in nationale musea worden ondergebracht, waar het een sleutelrol zal spelen in wetenschapsvoorlichting en educatie over het natuurlijke erfgoed van Peru. Volgens het nationaal geologisch instituut (INGemmet) is meer dan 60% van de mariene fossielen die de afgelopen twintig jaar in Peru zijn gevonden afkomstig uit deze regio, voornamelijk uit de Pisco-formatie. De Ocucaje-woestijn kampt echter ook met uitdagingen zoals fossielenstroperij en informele stedelijke uitbreiding, wat de noodzaak van wettelijke bescherming voor dit rijke paleontologische erfgoed onderstreept.