Een uiterst zeldzame Pascaline, het eerste mechanische rekenapparaat uitgevonden door Blaise Pascal, wordt op 19 november 2025 in Parijs geveild.
Dit historische technologische artefact, geschat op een waarde tussen de 2 en 3 miljoen euro, is een van de slechts negen bekende exemplaren die wereldwijd nog bestaan. Het specifieke exemplaar dat onder de hamer gaat, is het enige dat nog in privébezit is en is ontworpen voor landmeetkundige berekeningen. De Pascaline, ontwikkeld door Pascal tussen 1642 en 1644, was een revolutionaire uitvinding die de basis legde voor de moderne computertechnologie. Het apparaat kon optellingen en aftrekkingen uitvoeren, een ongekende prestatie voor die tijd.
Pascal's innovatie lag in het mechanisme dat de overdracht van getallen tussen tandwielen soepel liet verlopen, wat de machine efficiënter maakte dan eerdere pogingen tot mechanisch rekenen. Pascal ontwierp de Pascaline om zijn vader te ondersteunen bij de complexe financiële berekeningen die nodig waren voor zijn werk als belastinginspecteur. Er zijn drie varianten van de Pascaline bekend: een voor boekhoudkundige doeleinden, een voor decimale berekeningen en een voor landmeten. Het exemplaar dat nu geveild wordt, is een van de meest bijzondere vanwege de specifieke toepassing voor landmeting.
Ter voorbereiding op de veiling zal de Pascaline te zien zijn in Parijs, New York en Hong Kong. Deze wereldtournee biedt verzamelaars en liefhebbers van wetenschapshistorie een unieke kans om een artefact te bewonderen dat een fundamentele rol speelde in de ontwikkeling van de computer. De machine, gemaakt van messing en hout, is een testament van de vroege mechanische engineering en de menselijke drang naar efficiëntie en precisie in berekeningen. De impact van Pascal's werk reikt verder dan alleen de rekenmachine; zijn bijdragen aan de wiskunde en natuurkunde onderstrepen zijn status als een van de meest invloedrijke denkers uit de geschiedenis. De veiling van dit unieke stuk technologisch erfgoed vertegenwoordigt niet alleen een financiële transactie, maar ook een viering van menselijke vindingrijkheid en de geboorte van de geautomatiseerde rekenkunde.