De jonge onderzoeker Bikram Biruli, een 29-jarige man afkomstig uit het Adivasi Ho Matkam Sahi-dorp in het Mayurbhanj-district van de staat Odisha, heeft internationale erkenning gekregen voor zijn baanbrekende inspanningen. Hij heeft technologieën op basis van kunstmatige intelligentie (AI) ingezet om de Ho-taal te conserveren en te digitaliseren. Zijn diepgaande toewijding aan het behoud van cultureel erfgoed illustreert op krachtige wijze hoe hedendaagse, geavanceerde technologische hulpmiddelen kunnen dienen ter ondersteuning van eeuwenoude, kwetsbare tradities. In september 2025 rondde Biruli zijn doctoraat af aan het prestigieuze Kalinga Institute of Social Sciences (KiSS) in Odisha. Hiermee schreef hij geschiedenis: hij werd de allereerste onderzoeker uit de Ho-gemeenschap die AI succesvol toepaste ten behoeve van linguïstische conservatie en revitalisering.
Biruli's reis begon met een zeer persoonlijke en nederige ervaring. Hij herinnert zich hoe hij als kind vee hoedde en tegelijkertijd met krijt aantekeningen maakte op een lei om zijn moedertaal te leren en te oefenen. Deze vroege, diepgaande culturele onderdompeling vormde de basis voor zijn ambitieuze academische project. Het uiteindelijke doel is om ervoor te zorgen dat de woorden van zijn volk machinaal net zo goed herkend en verwerkt worden als wereldtalen zoals Engels of Hindi. De Ho-taal behoort tot de Austroaziatische taalfamilie. Volgens de volkstelling van 2011 wordt de taal gesproken door ongeveer 1,4 miljoen mensen, voornamelijk in de regio's Jharkhand en Odisha. Hoewel de taal in 2011 de status van 'tweede officiële taal' in Jharkhand verwierf, is deze nog steeds niet opgenomen in de Achtste Bijlage van de Grondwet van India. Dit cruciale gebrek aan opname ontneemt de taal de hoogste staatsbescherming en de bijbehorende financiering. Voor veel leden van de Ho-gemeenschap staat de taal dan ook gelijk aan culturele overleving en de collectieve herinnering van het volk.
Binnen het kader van zijn doctoraal onderzoek ontwikkelde Biruli een uiterst geavanceerd AI-model, dat zich richtte op de complexe uitdagingen van Ho-taalverwerking. Dit model omvatte drie cruciale technologische componenten. Ten eerste gebruikte hij Automatische Spraakherkenning (ASR) om gesproken Ho nauwkeurig om te zetten in geschreven tekst. Ten tweede implementeerde hij Named Entity Recognition (herkenning van benoemde entiteiten) om specifieke woordtypes, zoals namen en plaatsen, te categoriseren. Ten slotte werd Part-of-Speech (POS) Tagging toegepast voor een gedetailleerde analyse van de grammaticale structuren. Om dit complexe model te trainen en te valideren, werden circa 20.000 unieke zinnen in de Ho-taal verwerkt. Deze omvangrijke dataset was vastgelegd met behulp van het unieke Warang Kshiti-schrift. Het Warang Kshiti is een oorspronkelijk schrijfsysteem, gecreëerd door Lako Bodra, dat door de moedertaalsprekers sterk wordt geprefereerd boven alternatieve transcripties gebaseerd op Devanagari of het Latijnse schrift.
Het baanbrekende werk van Biruli fungeert als een krachtig antwoord op bestaande marginalisatie en is specifiek gericht op het verhogen van de relevantie en de broodnodige zichtbaarheid van de Ho-taal in de snel evoluerende digitale ruimte. De wetenschapper heeft ambitieuze plannen: hij is voornemens het Ministerie van Tribale Zaken van India te benaderen met een gedetailleerd voorstel. Dit voorstel behelst de integratie van zijn AI-model in de officiële digitale platforms van de overheid. Hij streeft er concreet naar om de Ho-taal op te nemen in applicaties zoals Adi Vaani, dat reeds ondersteuning biedt voor andere inheemse talen zoals Gondi, Bhili, Mundari en Santali, en tevens in de wereldwijd gebruikte Google Translate-dienst. Een succesvolle implementatie van dit project zou een cruciaal precedent scheppen voor de digitale waardigheid en de erkenning van inheemse talen in India, waardoor nieuwe en duurzame horizonten ontstaan voor hun overdracht en behoud voor toekomstige generaties.