Wetenschappers onderzoeken het mysterie van de 'lege geest'
Wetenschappers duiken in het fenomeen van de 'lege geest', een toestand waarin onze gedachten schijnbaar verdwijnen, mogelijk tot 20% van ons wakkere leven in beslag nemen. Het begrijpen van deze toestand zou licht kunnen werpen op cognitieve processen en de geestelijke gezondheid. Onderzoekers aan de Universiteit van Luik, onder leiding van cognitief neurowetenschapper Athena Demertzi, werken aan het definiëren en begrijpen van de 'lege geest'.
Demertzi's overzicht identificeert zeven verschillende definities van deze toestand, met haar voorkeursdefinitie als "de indruk van geen gedachte of de onmogelijkheid om enige gedachte te rapporteren". Deze brede definitie erkent de verschillende manieren waarop individuen mentale leegte beschrijven, zoals "Ik weet niet meer waar ik aan dacht" of "Ik was niet aan het opletten". Met behulp van functionele magnetische resonantie beeldvorming (fMRI) hebben onderzoekers de hersenactiviteit tijdens deze perioden waargenomen.
Ze hebben ontdekt dat het default mode network van de hersenen, inclusief de cingulate cortex, actief wordt. Deze activiteit kan echter de cognitieve inspanning weerspiegelen om gedachten te onderdrukken in plaats van de afwezigheid van gedachten zelf. Om dit te overwinnen, analyseerde Demertzi's team de hersenactiviteit bij individuen in rust, waarbij ze hen periodiek vroegen waar ze aan dachten. Ze identificeerden een specifiek patroon van hersenactiviteit dat voorafging aan meldingen van een lege geest, waarbij de gesynchroniseerde coördinatie van hersennetwerken betrokken was. Dit patroon werd ook waargenomen tijdens slaap en anesthesie.
Deze bevindingen ondersteunen het idee dat er een sterke link bestaat tussen afdwalende gedachten en het niveau van arousal in onze hersenen. Lage arousalniveaus kunnen de kans op het ervaren van een lege geest vergroten. Het handhaven van een hoog arousalniveau kan echter leiden tot angst, wat ook denkprocessen kan verstoren. De studie suggereert dat de 'lege geest' een vorm van mentale rust kan zijn, waardoor de hersenen optimaal kunnen functioneren tijdens de wakkere uren. Dit onderzoek is waardevol omdat het ons helpt de fluctuaties in onze mentale toestanden en hun impact op onze cognitieve prestaties en geestelijke gezondheid te begrijpen.
Het zou ook inzicht kunnen geven in aandoeningen zoals ADHD en gegeneraliseerde angststoornis, die vaak geassocieerd worden met afdwalende gedachten. Door de 'lege geest' te begrijpen, kunnen we de complexe werking van onze hersenen en hoe ze ons dagelijks leven beïnvloeden, beter waarderen.