Hoa Kỳ đang trong quá trình đàm phán để thành lập một quỹ trị giá 5 tỷ USD nhằm đầu tư vào ngành khai thác mỏ, một động thái chiến lược nhằm đảm bảo nguồn cung khoáng sản thiết yếu cho quốc gia.
Tập đoàn Tài chính Phát triển Quốc tế (DFC) đang thương thảo một liên doanh với Orion Resource Partners, một công ty quản lý tài sản có trụ sở tại New York. Sáng kiến này nhằm mục đích củng cố khả năng tiếp cận chiến lược của Mỹ đối với các nguồn tài nguyên quan trọng như đồng, coban và đất hiếm, vốn là nền tảng cho quá trình chuyển đổi năng lượng và ngành công nghệ cao. Sự cấp thiết của quỹ này xuất phát từ lo ngại về sự thống trị của Trung Quốc trong lĩnh vực chế biến khoáng sản, khi nước này kiểm soát tới 90% quy trình chế biến nhiều loại khoáng sản thiết yếu, khiến chuỗi cung ứng của Mỹ trở nên mong manh.
Các khoáng sản này không chỉ cốt lõi cho công nghệ tiên tiến mà còn là trụ cột cho an ninh quốc gia và khả năng cạnh tranh kinh tế. Nhu cầu về các nguyên liệu này dự kiến sẽ tăng mạnh trong những thập kỷ tới, đặc biệt với sự phát triển của xe điện, tua bin gió và các hệ thống năng lượng tái tạo. Cấu trúc quỹ đề xuất sẽ bao gồm sự đóng góp ngang bằng từ DFC và Orion, với tiềm năng đạt tổng cộng 5 tỷ USD. Nếu DFC cam kết toàn bộ 2,5 tỷ USD, đây sẽ là hoạt động lớn nhất trong lịch sử của tập đoàn này.
Sáng kiến này phản ánh xu hướng hợp tác công tư ngày càng tăng trong lĩnh vực phát triển năng lượng sạch. Các khoản đầu tư trước đây của DFC bao gồm khoản vay 150 triệu USD cho Syrah Resources ở Mozambique, một nhà cung cấp cho Tesla, và hơn 550 triệu USD cho việc hiện đại hóa Hành lang Lobito ở châu Phi. Trong bối cảnh cạnh tranh địa chính trị gia tăng, Mỹ đang tìm cách giảm sự phụ thuộc vào các nguồn cung truyền thống.
Một khía cạnh đáng chú ý là nỗ lực của Orion Resource Partners nhằm giành quyền kiểm soát Chemaf Resources tại Cộng hòa Dân chủ Congo, quốc gia sản xuất coban lớn nhất và đồng lớn thứ hai thế giới. Thỏa thuận này, nếu thành công, sẽ là đòn bẩy quan trọng trong kế hoạch của Mỹ nhằm giảm bớt ảnh hưởng của Trung Quốc trong chuỗi cung ứng khoáng sản quan trọng. Trước đó, một thỏa thuận với tập đoàn Norinco của Trung Quốc đã bị hủy bỏ do thiếu phê duyệt từ cơ quan quản lý nhà nước Congo, một phần do áp lực từ Washington.
Sự phụ thuộc của Mỹ vào Trung Quốc không chỉ giới hạn ở khâu chế biến mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến lĩnh vực quốc phòng. Các biện pháp kiểm soát xuất khẩu gần đây của Trung Quốc đối với các khoáng sản như gali, gecmani, vonfram và telur – vốn là thành phần thiết yếu trong gần 78% hệ thống vũ khí của Lầu Năm Góc – đã phơi bày một điểm yếu chiến lược. Quỹ 5 tỷ USD này là một phần trong chiến lược rộng lớn hơn của Mỹ nhằm tăng cường sản xuất trong nước, phát triển công nghệ khai thác thay thế và xây dựng các mối quan hệ đối tác quốc tế để đảm bảo an ninh nguồn cung khoáng sản thiết yếu cho tương lai kinh tế và quốc phòng của đất nước.