Tổng thống Mỹ Donald Trump đã kêu gọi các quốc gia thành viên NATO ngừng ngay lập tức việc nhập khẩu dầu mỏ từ Nga, cho rằng điều này sẽ đẩy nhanh tiến trình chấm dứt xung đột tại Ukraine. Ông bày tỏ sự thất vọng khi cho rằng cam kết của liên minh trong việc giải quyết chiến tranh "ít hơn 100%" và chỉ trích các thành viên NATO vẫn tiếp tục giao dịch dầu với Nga là hành động "gây sốc", làm suy yếu sức mạnh đàm phán của khối với Moscow.
Lời kêu gọi của ông Trump diễn ra trong bối cảnh căng thẳng gia tăng, đặc biệt sau vụ máy bay không người lái của Nga xâm phạm không phận Ba Lan gần đây. Ba Lan đã kích hoạt hệ thống phòng không và tăng cường cảnh giác, trong khi các đồng minh NATO cũng đặt lực lượng trong tình trạng sẵn sàng cao. Tuy nhiên, ông Trump cho rằng vụ việc này "có thể là một sai lầm" chứ không hẳn là hành động cố ý.
Theo dữ liệu từ Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch (CREA), Thổ Nhĩ Kỳ là nước mua dầu Nga lớn thứ ba trong số các quốc gia NATO kể từ năm 2023, chỉ sau Trung Quốc và Ấn Độ. Các quốc gia NATO khác như Hungary và Slovakia cũng tiếp tục nhập khẩu dầu Nga. Trung Quốc là nhà nhập khẩu dầu lớn nhất, chiếm khoảng 20% nhu cầu năng lượng của mình từ Nga, và Ấn Độ cũng là một đối tác quan trọng.
Các chuyên gia nhận định việc Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục mua dầu Nga là do mức giá chiết khấu hấp dẫn và lợi ích từ việc lọc dầu thô của Nga để bán lại các sản phẩm nhiên liệu cho châu Âu. Tuy nhiên, việc các quốc gia NATO tiếp tục giao dịch năng lượng với Nga bị xem là làm suy yếu lập trường chung của liên minh.
Về phía Trung Quốc, ông Trump đề xuất áp đặt thuế quan lên tới 50-100% đối với các giao dịch dầu mỏ của nước này với Nga, nhằm giảm ảnh hưởng của Bắc Kinh đối với Moscow. Mỹ cũng cho biết sẽ không áp đặt thêm thuế quan lên hàng hóa Trung Quốc trừ khi các nước châu Âu đi trước trong việc áp thuế tương tự đối với Trung Quốc và Ấn Độ.
Trong bối cảnh này, hành động của mỗi quốc gia, dù là mua dầu hay áp đặt các biện pháp kinh tế, đều có tác động lan tỏa đến bức tranh toàn cầu. Sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các nền kinh tế cho thấy một hành trình chung hướng tới sự ổn định, nơi các quyết định tập thể có thể tạo ra sự thay đổi tích cực và củng cố nền hòa bình bền vững. Việc các quốc gia cùng nhau điều chỉnh dòng chảy năng lượng và áp lực kinh tế có thể mở ra một kỷ nguyên hợp tác, giảm thiểu xung đột và thúc đẩy một trật tự thế giới hài hòa hơn.