Hy Lạp và Ukraine Chốt Kế Hoạch Cung Cấp Khí Đốt Qua Hành Lang Xuyên Balkan Từ Tháng 1/2026

Vào ngày 16 tháng 11 năm 2025, tại thủ đô Athens, một thỏa thuận quan trọng về việc cung cấp khí đốt tự nhiên từ Hy Lạp sang Ukraine đã chính thức được ký kết. Sự kiện này được xem là một bước tiến lớn nhằm củng cố an ninh năng lượng trong khu vực, đặc biệt trong bối cảnh địa chính trị phức tạp hiện nay. Thỏa thuận đạt được là kết quả của cuộc gặp cấp cao giữa Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Thủ tướng Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis, thể hiện cam kết hợp tác chiến lược giữa hai quốc gia.

Thỏa thuận cụ thể này được ký kết giữa tập đoàn năng lượng quốc gia Ukraine NAFTOGAZ (NAK "Naftogaz Ukrainy") và công ty nhà nước Hy Lạp DEPA Commercial. Nội dung chính quy định việc cung cấp khí đốt khẩn cấp cho thị trường Ukraine trong giai đoạn mùa đông 2025–2026. Tổng thống Zelensky đã xác nhận rằng những lô khí đốt đầu tiên theo tuyến đường mới này sẽ bắt đầu đến Ukraine ngay từ tháng 1 năm 2026. Về phần mình, Thủ tướng Mitsotakis nhấn mạnh rằng sự hợp tác này không chỉ giúp Ukraine hòa nhập vào mạng lưới năng lượng chung của châu Âu mà còn định vị Hy Lạp như một trung tâm trung chuyển khí tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Mỹ tới khu vực Trung và Đông Âu. Các cam kết dài hạn về việc cung cấp LNG từ Hoa Kỳ cũng là một phần không thể thiếu của hợp đồng này, mở ra triển vọng hợp tác lâu dài.

Việc vận chuyển khí đốt sẽ được thực hiện thông qua Hành lang Xuyên Balkan ("Tuyến đường-1"), một tuyến đường huyết mạch kết nối cảng Alexandroupolis của Hy Lạp với thành phố Odesa của Ukraine. Tuyến đường này yêu cầu sự phối hợp của hệ thống truyền tải khí đốt (GTS) của năm quốc gia: Hy Lạp, Bulgaria, Romania, Moldova và Ukraine. Trước đó, vào tháng 7 năm 2025, các nhà điều hành GTS của các quốc gia này đã đạt được thỏa thuận về sơ đồ cung cấp LNG của Mỹ qua hành lang này. Điều đáng chú ý là Hành lang Xuyên Balkan, vốn trước đây được sử dụng để trung chuyển khí đốt của Nga, nay đã được khôi phục và chuyển đổi để phục vụ mục đích cung cấp ngược chiều từ Liên minh châu Âu (EU), đánh dấu sự thay đổi chiến lược trong dòng chảy năng lượng khu vực.

Bản Tuyên bố Ý định được ký kết giữa DEPA Commercial và Naftogaz bao gồm giai đoạn từ tháng 12 năm 2025 đến tháng 3 năm 2026. Bước đi này mang tính sống còn đối với Ukraine trong việc đảm bảo nguồn cung cấp ổn định. Theo dữ liệu từ Bloomberg, tính đến tháng 10 năm 2025, các cuộc tấn công của Nga đã phá hủy hơn một nửa sản lượng khí đốt tự nhiên nội địa của đất nước này. Do đó, việc củng cố tuyến đường cung cấp mới này là một phần của sáng kiến rộng lớn hơn của châu Âu nhằm đa dạng hóa nguồn cung và đảm bảo khả năng phục hồi năng lượng cho Kiev, giảm thiểu sự phụ thuộc vào các nguồn truyền thống.

Việc nối lại hoạt động nhập khẩu qua Hành lang Xuyên Balkan vào tháng 11 năm 2025 đã trở nên khả thi, một phần nhờ vào sự hỗ trợ thiết thực từ các nước láng giềng. Cụ thể, các nhà điều hành ở Moldova và Romania đã giảm 50% thuế phí trung chuyển cho đến tháng 4 năm 2026. Sự hỗ trợ tài chính cho hoạt động nhập khẩu này, ước tính cần gần hai tỷ euro, được đảm bảo bởi các đối tác và ngân hàng châu Âu dưới sự bảo lãnh của Ủy ban Châu Âu. Điều này nhấn mạnh mức độ hỗ trợ chính trị và tài chính cao mà sáng kiến này nhận được từ cộng đồng quốc tế, khẳng định tầm quan trọng của việc duy trì an ninh năng lượng cho Ukraine.