Biểu tình lan rộng tại Tanzania sau cuộc tổng tuyển cử ngày 29 tháng 10 năm 2025

Sau cuộc tổng tuyển cử diễn ra vào ngày 29 tháng 10 năm 2025, Tanzania đã chứng kiến làn sóng biểu tình rầm rộ bùng phát trên khắp cả nước. Tổng thống đương nhiệm Samia Suluhu Hassan, đại diện cho đảng Chama Cha Mapinduzi (CCM), đã được Ủy ban Bầu cử Quốc gia Độc lập công bố là người chiến thắng với tỷ lệ phiếu bầu áp đảo, gần 98%. Kết quả bầu cử gây tranh cãi này ngay lập tức trở thành ngòi nổ, kích hoạt các cuộc bạo động và phản đối tại nhiều thành phố lớn, đặc biệt là trung tâm kinh tế Dar es Salaam.

Nguyên nhân sâu xa dẫn đến các cuộc biểu tình này là việc loại bỏ các nhân vật đối lập chủ chốt khỏi cuộc đua tranh cử và những cáo buộc về việc đàn áp ý chí cử tri. Đảng đối lập chính, Chadema (Đảng vì Dân chủ và Tiến bộ), đã bị loại khỏi cuộc bầu cử, chủ yếu do từ chối ký vào bộ quy tắc ứng xử. Mặc dù tỷ lệ cử tri đi bầu đạt mức ấn tượng 87% — một bước nhảy vọt đáng kể so với mức 50% trong cuộc bầu cử trước — sự thiếu vắng cạnh tranh thực sự đã làm dấy lên sự hoài nghi và bất tín sâu sắc trong lòng công chúng.

Phản ứng của chính quyền đối với các cuộc biểu tình nổ ra là vô cùng cứng rắn. Các báo cáo cho biết lệnh giới nghiêm đã được áp đặt tại Dar es Salaam, đồng thời các đơn vị quân đội đã được triển khai nhằm kiểm soát tình hình. Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc (LHQ) đã ghi nhận ít nhất 10 người thiệt mạng do hành động của lực lượng an ninh. Tuy nhiên, đảng đối lập Chadema lại đưa ra con số thương vong cao hơn nhiều, tuyên bố rằng khoảng 700 người đã tử vong trong các cuộc đụng độ với lực lượng an ninh chỉ trong ba ngày biểu tình.

Cộng đồng quốc tế đã bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về tình hình tại Tanzania. Nghị viện Châu Âu đã mô tả cuộc bầu cử này là “không tự do cũng không công bằng”. Các tổ chức nhân quyền, bao gồm Ân xá Quốc tế (Amnesty International), đã khẩn thiết yêu cầu một cuộc điều tra ngay lập tức và vô tư về các trường hợp sử dụng vũ khí gây chết người một cách không chính đáng đối với dân thường. Trong một tuyên bố chung, các Bộ trưởng Ngoại giao của Vương quốc Anh, Canada và Na Uy đã cùng nhau kêu gọi kiềm chế tối đa và tôn trọng quyền tự do ngôn luận của người dân.

Trong bối cảnh căng thẳng leo thang, việc hạn chế không gian thông tin thông qua việc cắt mạng internet trên toàn quốc đã gây khó khăn đáng kể cho việc xác minh độc lập các thông tin. Điều này cho thấy rõ ràng rằng bất kỳ biểu hiện bất đồng chính kiến nào cũng bị chính quyền xem là thách thức trực tiếp đối với trật tự đã được thiết lập. Tình hình hiện tại đòi hỏi sự giám sát chặt chẽ từ cộng đồng quốc tế để đảm bảo quyền cơ bản của người dân Tanzania được tôn trọng và bảo vệ.