Figure 03: Bước Đột Phá Chế Tạo Định Hình Kỷ Nguyên Robot Hình Người

Trong lịch sử phát triển công nghệ, những khoảnh khắc chuyển mình thường không đến từ sự phô diễn kỹ thuật đơn thuần, mà từ khả năng đưa công nghệ đó đến với đời sống thường nhật. Tương tự như cách Henry Ford đã thay đổi xã hội Mỹ khi biến chiếc Model T thành phương tiện phổ thông vào năm 1913, startup Figure AI, dù mới thành lập ba năm, dường như đang tạo ra một bước ngoặt tương tự trong lĩnh vực robot hình người. Sản phẩm Figure 03 vừa được giới thiệu không chỉ là một màn trình diễn công nghệ ấn tượng. Điều cốt lõi nằm ở việc Figure đã âm thầm giải quyết nút thắt lớn nhất của ngành công nghiệp robot kể từ khi ra đời: làm thế nào để sản xuất robot hình người phức tạp ở quy mô lớn với mức chi phí hợp lý cho thương mại. Trong khi các đối thủ như Boston Dynamics với Atlas hay Tesla với Optimus tập trung vào các khả năng trình diễn, Figure lại tập trung vào nền tảng hạ tầng sản xuất.

Thế giới robot đã chứng kiến nhiều kỳ tích, nhưng chưa một công ty nào chuyển đổi thành công từ khâu lắp ráp nguyên mẫu số lượng ít sang sản xuất hàng loạt thực sự. Figure AI đã thay đổi điều này bằng cách xây dựng BotQ, một cơ sở sản xuất chuyên dụng, có khả năng chế tạo 12.000 robot hình người mỗi năm, với kế hoạch mở rộng lên 100.000 đơn vị trong vòng bốn năm. Để đạt được mục tiêu này, Figure đã thiết kế lại Figure 03 từ đầu, đặt tiêu chí khả năng chế tạo lên hàng đầu. Công ty đã từ bỏ quy trình gia công CNC tốn kém và chậm chạp, thay vào đó áp dụng các kỹ thuật sản xuất khối lượng lớn như đúc khuôn, ép phun và dập kim loại. Sự chuyển đổi này, dù đòi hỏi đầu tư lớn ban đầu vào khuôn mẫu, mang lại lợi thế kinh tế vượt trội khi sản xuất số lượng lớn. Figure 02 có thể mất nhiều ngày để lắp ráp, nhưng Figure 03 lại được sản xuất trên dây chuyền với quy trình tiêu chuẩn hóa, giảm đáng kể chi phí trên mỗi đơn vị. Figure còn kiến tạo một chuỗi cung ứng hoàn toàn mới cho ngành, tích hợp sản xuất các bộ phận then chốt như bộ truyền động, pin, cảm biến và điện tử.

Sự khác biệt giữa Figure và chương trình Optimus của Tesla rất đáng chú ý. Trong khi Elon Musk đưa ra những dự đoán táo bạo về số lượng robot Optimus vào năm 2025, việc sản xuất vẫn gặp trở ngại. Ngược lại, Figure AI, được thành lập bởi Brett Adcock, người từng có các dự án như Archer Aviation, đã chọn con đường tập trung vào kỹ thuật và nền tảng sản xuất. Công ty đã huy động được 675 triệu USD từ các nhà đầu tư lớn như NVIDIA và OpenAI, quy tụ đội ngũ chuyên gia từ Boston Dynamics, Tesla và Apple. Các đối thủ tại Trung Quốc, như Agibot, cũng nhắm tới mục tiêu sản xuất 5.000 đơn vị vào năm 2025. Tuy nhiên, khả năng sản xuất trên quy mô thực tế mới là yếu tố quyết định, và Figure dường như đã tạo được lợi thế đáng kể ở khía cạnh này. Các chuyên gia thị trường nhận định, thị trường robot hình người tại Mỹ có thể đạt tới 3 nghìn tỷ USD vào năm 2050, bao gồm các ứng dụng từ sản xuất, hậu cần đến chăm sóc người cao tuổi.

Khả năng sản xuất là một thành tựu, nhưng những cải tiến phần cứng của Figure 03 phục vụ cho hệ thống AI Helix lại là một bước đột phá không kém. Robot được trang bị bộ cảm biến được thiết kế lại hoàn toàn, với tốc độ khung hình cao gấp đôi, độ trễ bằng một phần tư và trường nhìn rộng hơn 60% so với thế hệ trước. Đáng chú ý, mỗi bàn tay nay tích hợp camera để cung cấp phản hồi thị giác liên tục. Quan trọng hơn, Figure đã phát triển cảm biến xúc giác tùy chỉnh cho từng đầu ngón tay, có khả năng nhận biết lực nhỏ chỉ bằng ba gram—tương đương trọng lượng của một chiếc kẹp giấy. Độ chính xác này cho phép AI phân biệt được giữa một cái nắm chắc chắn và nguy cơ trượt trước khi nó xảy ra, mở ra khả năng thao tác thực sự khéo léo. Những thông số này là yếu tố kích hoạt cho Helix, mô hình AI ngôn ngữ-thị giác-hành động của Figure, cho phép robot hiểu mệnh lệnh ngôn ngữ tự nhiên và chuyển thành hành động vật lý phối hợp. Dữ liệu vận hành được tải lên với tốc độ 10 Gbps qua mmWave, hỗ trợ việc học hỏi liên tục trên toàn bộ đội robot.

Mặc dù khả năng thương mại của Figure 03 rất ấn tượng, tham vọng thực sự của công ty lại được thể hiện qua việc tập trung vào triển khai tại gia đình. Robot được trang bị lớp đệm mút đa mật độ và các vật liệu dệt mềm, có thể giặt được thay vì các bộ phận gia công cứng. Nó nhẹ hơn 9% so với Figure 02 và có thể tích nhỏ hơn đáng kể, giúp di chuyển linh hoạt hơn trong không gian nhà ở. Hệ thống pin đã đạt chứng nhận UN38.3 với nhiều lớp bảo vệ an toàn. Những tinh chỉnh này cho thấy Figure nhận thức rằng môi trường gia đình là thử thách khắc nghiệt nhất—và do đó, là môi trường giá trị nhất để làm chủ. Một robot có thể hoạt động an toàn và hữu ích trong môi trường nhà cửa không thể đoán trước, lộn xộn và luôn thay đổi thì có thể làm việc ở bất cứ đâu.

Nếu Figure thành công với tầm nhìn sản xuất của mình, chúng ta sẽ chứng kiến một tương lai khác xa những gì nhiều người dự đoán. Cuộc thảo luận thường xoay quanh việc thay thế việc làm, nhưng hãy xem xét những gì trở nên khả thi khi robot hình người có năng lực có giá tương đương một chiếc ô tô. Việc chăm sóc người cao tuổi chuyển từ một cuộc khủng hoảng sắp xảy ra thành một thách thức có thể quản lý được. Công việc công nghiệp nguy hiểm, lặp đi lặp lại trở thành lựa chọn thay vì là điều tất yếu. Cuộc đua không chỉ là về việc công ty nào chế tạo robot tốt nhất, mà là công ty nào xây dựng được cơ sở hạ tầng—sản xuất, chuỗi cung ứng, huấn luyện AI và triển khai—để robot hình người thực sự trở nên phổ biến. Figure 03 cho thấy Figure AI có thể đã giành được vị trí dẫn đầu trong cuộc đua đó. Kỷ nguyên robot hình người không còn là vấn đề 'nếu' nữa. Nhờ bước đột phá về sản xuất của Figure, giờ đây nó chỉ còn là câu hỏi 'sớm đến mức nào'—và câu trả lời dường như là: sớm hơn hầu hết mọi người mong đợi.