Dự án Sân bay Quốc tế Gelephu của Bhutan được vinh danh tại Liên hoan Kiến trúc Thế giới 2025

Kết quả của Liên hoan Kiến trúc Thế giới (WAF) năm 2025, sự kiện vừa được tổ chức tại Trung tâm Hội nghị Miami Beach, Hoa Kỳ, đã chính thức được công bố. Trong số các dự án tham gia, Dự án Sân bay Quốc tế Gelephu tại Vương quốc Bhutan đã xuất sắc giành giải thưởng danh giá "Dự án của Năm". Công trình này được thiết kế bởi công ty kiến trúc Đan Mạch Bjarke Ingels Group (BIG), hợp tác chặt chẽ với các kỹ sư hàng không từ NACO.

Sân bay Gelephu không chỉ là một công trình giao thông đơn thuần mà còn là một phần quan trọng trong quy hoạch tổng thể mang tên "Thành phố Chánh niệm Gelephu" (Gelephu Mindfulness City, GMC). GMC được kỳ vọng sẽ trở thành một trung tâm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững tại khu vực chân đồi Himalaya. Với tổng diện tích lên tới 68.000 mét vuông, sân bay này sẽ là cảng hàng không thứ hai đi vào hoạt động tại Bhutan, đóng vai trò chiến lược trong việc kết nối quốc gia này với thế giới.

Cảng hàng không mới tọa lạc tại huyện Sarpang, gần biên giới với Ấn Độ và dòng sông Paith. Thiết kế mặt tiền của công trình gây ấn tượng mạnh mẽ, khi nhìn từ xa, nó gợi lên hình ảnh những dãy núi hùng vĩ. Cấu trúc này sử dụng một hệ thống lưới chéo mô-đun được làm từ gỗ dán nhiều lớp (glulam), một vật liệu bền vững và thân thiện với môi trường.

Bề mặt gỗ được trang trí bằng các họa tiết chạm khắc truyền thống, thực hiện hoàn toàn thủ công bởi các nghệ nhân địa phương. Thiết kế này lấy cảm hứng sâu sắc từ kiến trúc truyền thống của Bhutan, đặc biệt là các yếu tố trang trí bằng gỗ đặc trưng, nổi bật nhất là các cột trụ kachen. Việc áp dụng các yếu tố kiến trúc bản địa không chỉ mang lại vẻ đẹp độc đáo mà còn thể hiện sự tôn trọng sâu sắc đối với di sản văn hóa của đất nước.

Giải pháp không gian độc đáo của dự án nhằm tối ưu hóa hiệu quả chức năng, đồng thời tạo ra trải nghiệm du lịch đặc biệt cho hành khách. Việc di chuyển qua sân bay được thiết kế như một cuộc phiêu lưu thực sự, đắm mình trong bầu không khí văn hóa truyền thống Bhutan. Nội thất sân bay sẽ sử dụng rộng rãi các kỹ thuật thủ công truyền thống như chạm khắc gỗ, hội họa và dệt may. Hình ảnh ba loại rồng khác nhau sẽ được khắc họa, tượng trưng cho quá khứ, hiện tại và tương lai của đất nước.

Điểm nhấn kiến trúc là sân trong, được đặt tên là "Sống lưng Rừng" (Forest Spine). Đây là một không gian xanh tươi tốt, đóng vai trò phân chia giữa khu vực nhà ga nội địa và quốc tế. Toàn bộ cấu trúc được thiết kế để tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên và tích hợp thảm thực vật phong phú. Khu vực đến được chia thành bốn khu vực riêng biệt, mỗi khu vực được dành riêng để trưng bày các loài thực vật đặc hữu của địa phương.

Phản ánh triết lý "chánh niệm" của thành phố Gelephu, tòa nhà sân bay còn bố trí các khu vực đặc biệt dành cho các hoạt động thư giãn như yoga và thiền chuông (gong meditation), với tầm nhìn tuyệt đẹp hướng ra dãy Himalaya. Những tiện ích này nhấn mạnh cam kết của dự án đối với sức khỏe tinh thần và sự bền vững. Theo kế hoạch, sân bay Gelephu dự kiến sẽ đi vào hoạt động chính thức vào năm 2029.