Thiên thể liên sao 3I/ATLAS, một vị khách hiếm hoi đến từ những vùng sâu thẳm của vũ trụ, đã hoàn thành hành trình đi qua điểm cận nhật (perihelion) vào ngày 29 tháng 10 năm 2025. Thiên thể này lần đầu tiên được hệ thống kính viễn vọng ATLAS tại Chile ghi nhận vào ngày 1 tháng 7 năm 2025. Tại thời điểm gần Mặt Trời nhất, sao chổi này nằm cách ngôi sao trung tâm của chúng ta khoảng 203 triệu kilômét, tương đương với 1,36 đơn vị thiên văn (AU). Đáng tiếc, vị trí nằm khuất sau Mặt Trời đã tạo ra trở ngại lớn cho việc quan sát trực tiếp từ Trái Đất do bị ánh sáng Mặt Trời che khuất.
3I/ATLAS là thiên thể thứ ba được xác nhận là vật thể liên sao ghé thăm hệ Mặt Trời của chúng ta, sau 1I/'Oumuamua (năm 2017) và 2I/Borisov (năm 2019). Việc nghiên cứu vật thể này mang lại cơ hội vô giá để tìm hiểu về thành phần và bản chất của vật chất được hình thành tại các hệ sao khác. Điều đáng chú ý là 3I/ATLAS sở hữu độ lệch tâm quỹ đạo lớn nhất trong số tất cả các thiên thể liên sao từng được biết đến, minh chứng cho hành trình độc đáo của nó. Các nhà khoa học ước tính đường kính hạt nhân của 3I/ATLAS dao động trong khoảng 10 đến 20 kilômét, một kích thước khá lớn đối với một thiên thể ngoại lai.
Một số nhà nghiên cứu, bao gồm nhà vật lý thiên văn Avi Loeb từ Đại học Harvard, đã đưa ra giả thuyết về khả năng thiên thể này thực hiện “Thao tác Che chắn” (Maneuver ZaTenenia) hoặc thao tác Oberth, theo đó lực hấp dẫn của Mặt Trời có thể được sử dụng để thay đổi quỹ đạo của vật thể. Tuy nhiên, do hiện tại không thể theo dõi trực tiếp trong suốt quá trình cận nhật, việc kiểm chứng giả thuyết này vẫn còn nằm ở tương lai. Phần lớn các chuyên gia, kể cả đại diện từ NASA, đều khẳng định rằng hành vi của thiên thể 3I/ATLAS hoàn toàn phù hợp với các quá trình tự nhiên của một sao chổi liên sao.
Mặc dù tạm thời không thể nhìn thấy, cộng đồng khoa học vẫn đang háo hức chờ đợi việc nối lại hoạt động giám sát. Tàu vũ trụ châu Âu JUICE (Jupiter Icy Moons Explorer) dự kiến bắt đầu theo dõi 3I/ATLAS từ ngày 2 tháng 11 năm 2025, khi thiên thể này bắt đầu rời xa Mặt Trời. Ngoài ra, tàu Europe Clipper của Mỹ cũng có thể được huy động để phân tích đuôi ion của sao chổi. Các nhà khoa học đặc biệt mong chờ đến đầu tháng 12 năm 2025, thời điểm sao chổi sẽ di chuyển ra xa Mặt Trời hơn, dần hé lộ những bí ẩn của nó cho các kính viễn vọng trên Trái Đất.
Sự quan tâm dành cho 3I/ATLAS còn được thúc đẩy bởi những biểu hiện bất thường đã được ghi nhận. Trước đây, các nhà quan sát đã ghi nhận một “phản đuôi” (anti-tail) hướng về phía Mặt Trời, điều này đi ngược lại động lực học tiêu chuẩn của dòng bụi. Hơn nữa, phân tích quang phổ đã phát hiện sự phát xạ của nickel tetracarbonyl, một chất trước đây thường được liên kết với các quy trình công nghệ. Sự tiếp cận gần Trái Đất nhất của 3I/ATLAS được dự đoán sẽ diễn ra vào ngày 19 tháng 12 năm 2025, khi khoảng cách ước tính là khoảng 270 triệu kilômét (tương đương 1,8 ± 0,1 AU).