Khối không khí lạnh khổng lồ được gọi là Xoáy Cực, vốn thường được giữ chặt quanh Vòng Bắc Cực, đang thể hiện những dấu hiệu vận động khác thường. Phân tích khí tượng gần đây cho thấy cấu trúc của nó trong tháng Chín năm nay yếu hơn mức trung bình, gợi nhớ đến mùa đông khắc nghiệt 1981-1982, thời điểm cái lạnh dữ dội lan nhanh xuống các vĩ độ trung bình. Hiện tượng này được nhận định là điềm báo về những đợt giảm nhiệt độ đáng kể trên khắp Châu Âu và Bắc Mỹ trong mùa lạnh sắp tới 2025-2026.
Các điều kiện khí quyển tầng bình lưu hiện tại đang cho thấy sự bất ổn, có khả năng dẫn đến một sự kiện Làm Ấm Tầng Bình Lưu Đột Ngột (Sudden Stratospheric Warming - SSW). Sự kiện này có thể làm gãy vỡ Xoáy Cực, đẩy luồng không khí Bắc Cực di chuyển mạnh mẽ về phía nam, xuống các vùng vĩ độ thấp hơn. Các chuyên gia nhấn mạnh việc theo dõi sát sao quá trình tiến hóa của Xoáy Cực trong những tuần và tháng tới là điều tối quan trọng để tinh chỉnh các dự báo dài hạn về những đợt không khí cực lạnh.
Sự bất ổn này được củng cố bởi sự hiện diện đồng thời của La Niña và một pha Dao động Hai Năm Một (QBO) âm. Cả hai yếu tố này đều có mối liên hệ với mùa đông lạnh hơn ở Bắc Bán Cầu và động lực Xoáy Cực kém ổn định. Sự kết hợp của các yếu tố điều khiển quy mô lớn này—La Niña được dự báo, pha đông của QBO, và các dấu hiệu ban đầu về lớp tuyết mùa thu rộng bất thường ở Siberia—đang tạo ra một kịch bản được mô tả là “cơn bão hoàn hảo” cho sự bất ổn của Xoáy Cực tầng bình lưu.
Khi Xoáy Cực mạnh, nó giữ không khí lạnh bị cô lập ở các vùng cực, mang lại điều kiện ôn hòa hơn cho phần lớn Bắc Mỹ và Á-Âu. Ngược lại, Xoáy Cực suy yếu cho phép không khí lạnh giá dịch chuyển về phía nam, làm tăng nguy cơ các đợt không khí lạnh khắc nghiệt kéo dài. Đáng chú ý, các mô hình dự báo dài hạn của Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia (NOAA) đang phản ánh sự ảnh hưởng của La Niña yếu dự kiến và pha đông của QBO.
Hiện tượng La Niña, đặc trưng bởi nhiệt độ mặt nước biển ở trung tâm và đông Thái Bình Dương giảm thấp hơn mức trung bình, có thể khiến miền Bắc Việt Nam lạnh hơn mức trung bình và khu vực miền Trung và Tây Nguyên mưa nhiều hơn vào cuối năm. Trong lịch sử, những năm La Niña mạnh thường trùng với mùa bão hoạt động dồn dập và kéo dài muộn; khi La Niña đạt cực đại vào tháng 11, khả năng cao Biển Đông sẽ còn xuất hiện thêm bão trong tháng 11 và 12. Sự dịch chuyển của dòng tia phản lực (jet stream) là cơ chế chính mà qua đó các hình thái quy mô lớn này tác động đến thời tiết hàng ngày, dẫn đến sự phân ly hoặc dịch chuyển của Xoáy Cực có thể gây ra sự dịch chuyển mạnh mẽ của các khối không khí Bắc Cực xuống phía nam.
Việc theo dõi sát sao sự tiến hóa của Xoáy Cực trong những tuần và tháng tới là cần thiết để các nhà dự báo có thể đưa ra những cảnh báo chính xác hơn về những thay đổi sắp tới trong bức tranh thời tiết chung.