Một nghiên cứu đột phá được công bố trên tạp chí Nature vào tháng 9 năm 2025 đã làm sáng tỏ mối liên hệ trực tiếp giữa hoạt động của magma bên dưới Santorini và các trận động đất xảy ra trong khu vực. Nghiên cứu này, dựa trên dữ liệu từ các thiết bị địa chấn dưới đại dương, phân tích địa chất, địa hóa và mô hình di chuyển magma, chỉ ra rằng sự xâm nhập của magma vào một vết nứt dưới đáy biển phía đông Santorini là nguyên nhân chính gây ra hàng nghìn cơn địa chấn và rung chấn núi lửa vào đầu năm 2025. Khoảng 0,31 km³ magma đã di chuyển vào một vết nứt dài 13 km, kích hoạt lại các đường đứt gãy cũ và dẫn đến hàng loạt các sự kiện địa chấn.
Giáo sư Địa chất và Môi trường tại EKPA, Paraskevi Nomikou, một trong những nhà nghiên cứu tham gia công trình này, đã mô tả đây là một trong những khám phá hải dương học quan trọng nhất vào tháng 3 năm 2025. Bà nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giám sát liên tục hoạt động núi lửa, vì "núi lửa đang cảnh báo chúng ta" và "chúng ta có thể chắc chắn khi nào một ngọn núi lửa sắp phun trào". Nghiên cứu này không chỉ cung cấp cái nhìn sâu sắc về động lực học của núi lửa mà còn nhấn mạnh sự cần thiết của việc theo dõi và chuẩn bị sẵn sàng cho các sự kiện núi lửa tiềm ẩn trong tương lai.
Các nhà khoa học từ GFZ Helmholtz Centre for Geosciences và GEOMAR Helmholtz Centre for Ocean Research Kiel, cùng với các đối tác quốc tế, đã sử dụng kỹ thuật tiên tiến hỗ trợ bởi trí tuệ nhân tạo để xác định chính xác hoạt động địa chấn. Phân tích này cho thấy gần 300 triệu mét khối magma đã trồi lên từ sâu trong lớp vỏ Trái Đất và dừng lại ở độ sâu khoảng 4 km dưới đáy biển. Quá trình này đã làm nứt vỡ đá xung quanh, tạo ra hàng nghìn cơn địa chấn và rung chấn.
Hoạt động địa chấn này, bắt đầu từ tháng 7 năm 2024 với sự tích tụ magma trong một hồ chứa nông, đã gia tăng cường độ vào đầu năm 2025, trùng với thời điểm magma di chuyển lên cao hơn. Đáng chú ý, nghiên cứu còn phát hiện ra mối liên hệ thủy lực tiềm ẩn giữa hệ thống magma của Santorini và núi lửa ngầm Kolumbo gần đó, cho thấy hai hệ thống núi lửa này có thể chia sẻ chung nguồn cung cấp magma. Sự hiểu biết về các hệ thống dẫn truyền magma phức tạp này là rất quan trọng để cải thiện việc cảnh báo sớm về hoạt động núi lửa.
Giáo sư Nomikou cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hợp tác quốc tế trong việc phân tích các sự kiện này, kết hợp đổi mới công nghệ của Đức với chuyên môn địa chất địa phương để đảm bảo an toàn cho người dân trong một môi trường địa chất hoạt động và tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc nghiên cứu này không chỉ đóng góp vào khoa học địa chất hành tinh mà còn đặt ra tiêu chuẩn mới cho việc phân tích động đất và giám sát núi lửa trên toàn thế giới, đặc biệt là trong các hệ thống núi lửa liên quan đến hút chìm.