Thợ săn đô thị: Bi kịch và sức sống bền bỉ của chim cắt lớn Peregrine tại các Nhà thờ cổ kính năm 2025

Mùa sinh sản năm 2025 của chim cắt lớn Peregrine tại các Nhà thờ chính tòa Worcester và St Albans đã một lần nữa làm nổi bật những thách thức nghiêm trọng mà loài săn mồi lớn này phải đối mặt, ngay cả khi chúng sinh sống trong môi trường đô thị tưởng chừng an toàn. Những sự kiện này đóng vai trò như một lời nhắc nhở rõ ràng về sự mong manh của cân bằng tự nhiên, nơi mà ngay cả những công trình kiến trúc lịch sử đồ sộ cũng trở thành chiến trường cho cuộc đấu tranh sinh tồn và duy trì nòi giống của chúng.

Tại Nhà thờ Worcester, một sự cố bi thảm đã xảy ra. Cặp chim cắt lớn được đặt tên là Peter và Peggy đã làm tổ trên các tháp chuông và đẻ được bốn quả trứng. Đáng tiếc thay, mùa xuân lại mang đến sự mất mát: chỉ có một chim non sống sót qua những tuần đầu tháng 5, nhưng sau đó cũng chết vì một căn bệnh không rõ nguyên nhân. Xác chim non đã được gửi đi để nghiên cứu chi tiết, trong khi những con trưởng thành khỏe mạnh vẫn đang được các chuyên gia theo dõi sát sao. Những trường hợp chim non tử vong như thế này, dù không thường xuyên, đòi hỏi phải đánh giá lại các yếu tố ảnh hưởng đến quần thể chim đô thị. Trong lịch sử, vào giữa thế kỷ trước, chim cắt lớn đã đứng trước bờ vực tuyệt chủng do sự tích tụ của thuốc trừ sâu clo hữu cơ, chẳng hạn như DDT, trong chuỗi thức ăn, làm vỏ trứng mỏng đi. Lệnh cấm các chất này vào những năm 1970 đã giúp quần thể phục hồi, nhưng những mối đe dọa mới, ít rõ ràng hơn, vẫn tiếp tục xuất hiện trong môi trường hiện đại.

Tại Nhà thờ St Albans, nơi được coi là lâu đời nhất ở Anh và sở hữu gian giữa dài nhất trong số các nhà thờ Anh (85 mét), tình hình diễn biến theo một hướng khác. Vào tháng 4 năm 2025, một kẻ phá hoại không rõ danh tính đã phá hủy lứa trứng đầu tiên gồm ba quả. Tuy nhiên, cặp chim Alban và Boudica đã thể hiện khả năng thích nghi đáng kinh ngạc: chúng nhanh chóng xây dựng một tổ thứ hai, và đến tháng 6-tháng 7, ba chim non đực khỏe mạnh đã chào đời. Tính chất nghiêm trọng của hành vi phá hoại này được nhấn mạnh khi cuộc điều tra của cảnh sát về vụ phá hủy lứa trứng đầu tiên đã được chuyển giao cho Cơ quan Công tố Hoàng gia (Crown Prosecution Service). Tại Vương quốc Anh, các tổ chức bảo tồn như Quỹ Chim Cắt Lớn vẫn đang tiếp tục hoạt động, mở rộng trọng tâm công việc sang bảo vệ loài chim này khỏi nạn săn trộm và các mối đe dọa hiện đại khác, nhằm đảm bảo sự an toàn cho các thế hệ chim non.

Những sự việc xảy ra tại các nhà thờ Anh phản ánh bức tranh chung về sự sinh tồn của các loài săn mồi trên toàn cầu. Ở các khu vực khác, ví dụ như ở Nga, sự quan tâm của giới săn trộm đối với chim cắt lớn vẫn ở mức cao, vì giá trị của một cá thể trên thị trường chợ đen có thể đạt đến những khoản tiền đáng kể. Điều này thúc đẩy việc buôn bán bất hợp pháp, bất chấp việc chúng được liệt kê trong Sách Đỏ. Một trong những vấn đề hiện đại khác là sự thiếu hụt các địa điểm làm tổ phù hợp, buộc chim phải chiếm giữ những vị trí kém tối ưu. Kinh nghiệm tái hòa nhập thành công chim cắt lớn ở Moscow, nơi các cặp chim được nuôi dưỡng trong trại đã thích nghi với các tòa nhà cao tầng, chứng minh rằng việc tạo ra các môi trường sống nhân tạo có mục tiêu có thể là một công cụ mạnh mẽ để phục hồi quần thể. Những loài săn mồi hùng vĩ này mang lại lợi ích vô giá cho hệ sinh thái đô thị với vai trò là cơ quan điều tiết số lượng các loài sống cộng sinh, và sự an nguy của chúng phụ thuộc trực tiếp vào sự quan tâm và hành động bảo vệ từ cộng đồng.