Cơ quan Môi trường Chile đã chính thức nâng mức độ cảnh báo đối với loài chim cánh cụt Humboldt (Spheniscus humboldti) từ 'dễ bị tổn thương' lên 'nguy cấp' trong phạm vi lãnh thổ quốc gia. Quyết định mang tính bước ngoặt này phản ánh sự suy giảm nghiêm trọng của quần thể loài chim biển biểu tượng này trong vòng năm thập kỷ qua, đặt chúng vào tình thế mong manh dọc theo bờ biển Thái Bình Dương của Chile và Peru. Sự thay đổi cấp bậc này là một tín hiệu mạnh mẽ về sự mất cân bằng sâu sắc trong hệ sinh thái biển khu vực.
Các mối đe dọa đối với sự tồn tại của chim cánh cụt Humboldt là sự kết hợp của nhiều yếu tố. Nguồn thức ăn thiết yếu, bao gồm cá mòi và cá cơm, đang bị đánh bắt quá mức, gây ra khan hiếm lương thực nghiêm trọng. Bên cạnh đó, việc vướng víu ngẫu nhiên vào lưới đánh cá vẫn là nguyên nhân gây tử vong thường trực. Tình hình càng trở nên trầm trọng hơn bởi các biến cố gần đây, bao gồm đợt bùng phát cúm gia cầm năm 2023 gây tỷ lệ tử vong đáng kể, và hiện tượng khí hậu El Niño làm gián đoạn chuỗi thức ăn biển, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của chúng. Các chuyên gia ghi nhận tỷ lệ sinh sản ở miền Bắc Chile đã giảm gần như bằng không do sự dịch chuyển nguồn thức ăn về phía Nam.
Trước bối cảnh đó, Bộ trưởng Bộ Môi trường Chile đã công bố Kế hoạch Quốc gia Bảo tồn Chim Cánh Cụt Humboldt (Kế hoạch RECOGE) vào ngày 26 tháng 7 năm 2024. Đây là một lộ trình bảo tồn kéo dài 20 năm, được thiết kế để giảm thiểu các mối nguy hiểm và tăng cường sự bảo vệ cho loài chim đang gặp nguy hiểm này. Kế hoạch RECOGE là nỗ lực chung của nhiều cơ quan như CONAF, Bộ Môi trường, Sernapesca và Subpesca, nhằm giảm thiểu tỷ lệ tử vong do các nguyên nhân do con người gây ra như đánh bắt ngoài ý muốn và ô nhiễm, đồng thời bảo vệ các môi trường sống quan trọng.
Đáng chú ý, 80% quần thể chim cánh cụt Humboldt toàn cầu sinh sống trong các khu vực được bảo vệ ở miền Bắc Chile, đặc biệt là Khu bảo tồn Quốc gia Pingüino de Humboldt. Tuy nhiên, các dự án quy mô lớn như khai thác mỏ và cảng biển đã liên tục đe dọa khu vực làm tổ quan trọng này trong hơn hai thập kỷ. Nghiên cứu gần đây cho thấy số lượng cặp sinh sản ở Chile chỉ còn khoảng 2.500 đến 3.000 cặp, một con số thấp hơn nhiều so với ước tính trước đây, nhấn mạnh tính cấp thiết của hành động kiên định và ngay lập tức. Sự hợp tác cộng đồng, điển hình như mạng lưới "Alianza Humboldt" thành lập năm 2019, cho thấy khả năng kiến tạo sự thay đổi tích cực.