Pavel Durov, nhà sáng lập của Telegram, đã chính thức công bố ra mắt mạng lưới Cocoon (Confidential Compute Open Network), một cơ sở hạ tầng tính toán phi tập trung mang tính đột phá. Dự án này là sự kết hợp chặt chẽ giữa công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) và chuỗi khối TON. Thông báo quan trọng này được đưa ra tại diễn đàn Blockchain Life 2025 diễn ra ở Dubai. Theo kế hoạch, Cocoon sẽ bắt đầu hoạt động chính thức vào tháng 11 năm 2025.
Mục tiêu then chốt của Cocoon là cung cấp một cơ chế thị trường bền vững và chống lại sự kiểm duyệt, chuyên dùng để xử lý các yêu cầu liên quan đến AI trong khi vẫn duy trì tính bảo mật tuyệt đối cho dữ liệu. Điểm khác biệt lớn nhất so với các hệ thống tập trung truyền thống, nơi các nhà cung cấp dịch vụ có thể xem xét dữ liệu, là trong mạng lưới Cocoon, mọi thông tin đều được mã hóa hoàn toàn, ngay cả trong suốt quá trình tính toán. Các nhà phát triển muốn sử dụng sức mạnh tính toán sẽ thanh toán bằng Toncoin, và ngược lại, những người sở hữu bộ xử lý đồ họa (GPU) sẽ được thưởng bằng chính loại tiền mã hóa này khi đóng góp tài nguyên của họ.
Telegram được xác định là khách hàng đầu tiên và quan trọng nhất của mạng lưới. Sự tham gia này đảm bảo một sự khởi đầu mạnh mẽ và khả năng tích hợp sâu rộng vào một hệ sinh thái với cơ sở người dùng tiềm năng vượt quá con số một tỷ người. Ông Max Krown, Giám đốc điều hành của TON Foundation, đã nhấn mạnh rằng việc giới thiệu Cocoon là một bước ngoặt, đánh dấu sự chuyển dịch sang một nền kinh tế tính toán được vận hành bởi người dùng, qua đó trao lại quyền kiểm soát cơ sở hạ tầng AI về tay cộng đồng.
Sự quan tâm lớn đã được thể hiện từ các nhà đầu tư đối với việc xây dựng “xương sống” vật lý cho mạng lưới. Đơn cử, AlphaTON Capital đã công bố kế hoạch đầu tư vào cơ sở hạ tầng GPU cấp doanh nghiệp. Điều này khẳng định định hướng của dự án nhằm xử lý các khối lượng công việc đòi hỏi cường độ tính toán cao. Lịch sử phát triển của dự án bắt nguồn từ tháng 10 năm 2025, thời điểm Durov lần đầu tiên đề cập đến công việc nghiên cứu công nghệ giao thoa giữa blockchain và AI trong chuyến thăm của ông tới Kazakhstan.
Durov định vị Cocoon không chỉ là một nền tảng kỹ thuật, mà còn là một sự tái định nghĩa căn bản về cách người dùng tương tác với trí tuệ nhân tạo. Ông đặt mục tiêu phá vỡ mô hình hiện tại, nơi công nghệ bị kiểm soát bởi các tập đoàn lớn. Ông cũng chỉ ra rằng Telegram đã đạt mốc 1 tỷ người dùng hoạt động hàng tháng trong năm vừa qua, tạo ra một môi trường vô cùng thuận lợi để phổ biến và mở rộng công nghệ phi tập trung mới mẻ này.
Với tầm nhìn táo bạo về quyền riêng tư và sự phân quyền, Cocoon hứa hẹn sẽ thay đổi cục diện điện toán đám mây và AI. Việc kết nối sức mạnh tính toán toàn cầu với tính minh bạch của blockchain TON và nhu cầu bảo mật dữ liệu cá nhân là một bước tiến chiến lược, mang lại hy vọng về một tương lai công nghệ công bằng và cởi mở hơn cho tất cả mọi người.