Tòa án Kháng cáo Cạnh tranh (CAT) của Vương quốc Anh vừa đưa ra một phán quyết mang tính bước ngoặt, kết luận rằng Apple đã áp đặt các khoản phí quá mức và không công bằng đối với người tiêu dùng thông qua hệ sinh thái App Store độc quyền của mình. Quyết định lịch sử này có thể buộc gã khổng lồ công nghệ phải bồi thường cho gần 20 triệu người dùng iPhone và iPad trên khắp Vương quốc Anh với tổng số tiền bồi thường ước tính lên tới 1,5 tỷ bảng Anh. Hội đồng xét xử đã tiến hành xem xét kỹ lưỡng mức hoa hồng tiêu chuẩn 30% mà Apple thu đối với việc bán ứng dụng và các giao dịch mua hàng trong ứng dụng, đi đến kết luận rằng tỷ lệ này cấu thành hành vi lạm dụng vị trí thống lĩnh thị trường một cách rõ ràng.
Vụ kiện pháp lý này được coi là vụ kiện tập thể kiểu Mỹ đầu tiên đạt được thành công tại tòa án ở Vương quốc Anh. Người đứng đầu đơn kiện là Tiến sĩ Rachael Kent. Phạm vi của yêu cầu bồi thường bao gồm tất cả các giao dịch diễn ra trong khoảng thời gian từ ngày 1 tháng 10 năm 2015 đến tháng 12 năm 2020. CAT đã xác định rằng Apple đã lạm dụng vị thế thống lĩnh của mình bằng cách triệt tiêu cạnh tranh trong cả thị trường phân phối ứng dụng lẫn thị trường dịch vụ thanh toán trong ứng dụng. Hiện tại, những cá nhân bị ảnh hưởng được dự kiến sẽ nhận được các khoản bồi hoàn cá nhân dao động từ 27 bảng Anh đến 75 bảng Anh. Việc định lượng cuối cùng và chi tiết sẽ được xác định sau một phiên điều trần dự kiến diễn ra sau ngày 3 tháng 11 năm 2025.
CAT đã xác định rằng các nhà phát triển đã phải chịu một khoản phí quá mức, được tính toán dựa trên sự chênh lệch giữa mức hoa hồng bị tính (30%) và mức phí được coi là hợp lý. Theo Tòa án, mức phí hợp lý cho việc phân phối ứng dụng là 17,5% và cho thanh toán trong ứng dụng là 10%. Hơn nữa, Tòa án đánh giá rằng các nhà phát triển đã chuyển 50% khoản phí quá mức này sang người tiêu dùng cuối cùng. Đáp lại phán quyết bất lợi này, Apple đã chính thức bày tỏ ý định thách thức quyết định thông qua quy trình kháng cáo, tuyên bố rằng phán quyết đã đưa ra cái nhìn thiếu sót và sai lệch về nền kinh tế ứng dụng vốn đã rất cạnh tranh.
Diễn biến này xuất hiện trong bối cảnh Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường (CMA) của Vương quốc Anh cũng đã chỉ định riêng cả Apple và Google là các thực thể nắm giữ 'vị thế thị trường chiến lược' (strategic market status) trong lĩnh vực công nghệ di động. Điều này báo hiệu sự gia tăng giám sát quy định đối với vai trò người gác cổng của họ. Phán quyết của CAT đại diện cho một khoảnh khắc then chốt trong việc quản trị thị trường kỹ thuật số, thiết lập một tiền lệ mạnh mẽ cho việc người tiêu dùng được bồi thường chống lại sự thống trị của các nền tảng lớn. Nó khẳng định rằng những hạn chế mà Apple áp đặt là không thể biện minh là cần thiết hoặc cân xứng đối với thị trường.