Hợp đồng Sáng lập Gốc của Apple Sẽ Được Đấu Giá Tại Christie's Vào Tháng 1 Năm 2026

Nhà đấu giá Christie’s tại New York vừa chính thức công bố kế hoạch tổ chức một phiên đấu giá quan trọng, xoay quanh một tài liệu lịch sử mang tính bước ngoặt: bản thỏa thuận hợp tác ba trang nguyên bản đã khai sinh ra Công ty Máy tính Apple vào năm 1976. Sự kiện mua bán đầy kịch tính này dự kiến sẽ diễn ra vào ngày 23 tháng 01 năm 2026. Điểm khiến văn kiện này trở nên vô giá chính là việc nó còn lưu giữ đầy đủ chữ ký của cả ba nhà đồng sáng lập: Steve Jobs, Steve Wozniak, và Ronald Wayne.

Hợp đồng nền tảng này đã quy định chi tiết cơ cấu sở hữu ban đầu của công ty non trẻ. Theo đó, Jobs và Wozniak mỗi người được phân bổ 45 phần trăm cổ phần, trong khi Ronald Wayne nắm giữ 10 phần trăm còn lại. Lô hàng được Christie’s đưa ra đấu giá không chỉ bao gồm hợp đồng sáng lập cốt lõi này mà còn có các giấy tờ bổ sung ghi lại sự rút lui chóng vánh của Ronald Wayne khỏi đội ngũ sáng lập, điều diễn ra chỉ vỏn vẹn mười hai ngày sau khi ký kết ban đầu. Ông Wayne, người cũng chính là tác giả thiết kế logo đầu tiên của Apple, ban đầu đã nhận được khoản thanh toán 800 đô la cho phần của mình, sau đó là thêm 1.500 đô la nữa. Quyết định từ bỏ vai trò này của ông xuất phát từ nỗi lo lắng lớn lao về các nghĩa vụ tài chính tiềm tàng của công ty khởi nghiệp, đặc biệt là sự miễn cưỡng phải chịu trách nhiệm cá nhân đối với bất kỳ khoản nợ nào chưa được thanh toán.

Các chuyên gia tại Christie’s đưa ra dự đoán rằng tài liệu hiếm có này có thể đạt mức giá giao dịch nằm trong khoảng từ 2 triệu đến 4 triệu đô la Mỹ. Để tiện so sánh, một bộ tài liệu tương tự, bao gồm cả thỏa thuận thành lập và giấy tờ chia tay của ông Wayne, đã từng được bán với giá 1,59 triệu đô la tại Sotheby’s vào năm 2011. Điều đáng nói hơn, vào đầu những năm 1990, chính Ron Wayne đã từng bán một bản sao của thỏa thuận này với giá chỉ 500 đô la, một minh chứng rõ ràng cho sự thay đổi chóng mặt về giá trị cảm nhận theo thời gian.

Việc Apple Computer Company chính thức được thành lập diễn ra vào ngày 1 tháng 4 năm 1976. Trong khi Jobs và Wozniak tập trung toàn lực vào tính khả thi thương mại của những phát minh đột phá của họ, tiêu biểu là chiếc máy tính Apple I, thì ông Wayne lại chọn cách bảo toàn sự ổn định tài chính sẵn có của mình. Sự đối lập gay gắt giữa khoản tiền ít ỏi mà ông Wayne nhận được để đổi lấy cổ phần của mình và giá trị tiềm năng của 10 phần trăm cổ phần ban đầu đó—mà một số nhà phân tích ước tính có thể gần chạm mốc 400 tỷ đô la dựa trên vốn hóa thị trường hiện tại của công ty—đã trở thành một trong những ví dụ kinh điển nhất về cơ hội bị bỏ lỡ trong biên niên sử kinh doanh công nghệ.

Phiên đấu giá năm 2026 tại Christie’s hứa hẹn sẽ khơi dậy lại sự quan tâm lớn của công chúng đối với khoảnh khắc chính xác mà đế chế công nghệ này bắt đầu hình thành. Nó nhấn mạnh giá trị khổng lồ ẩn chứa trong những ghi chép bằng văn bản về nguồn gốc của một công ty đã chính thức khởi động hành trình của mình bằng việc ra mắt máy tính cá nhân Apple I. Buổi đấu giá này làm nổi bật cách mà một tờ giấy đơn giản, có chữ ký, lại có thể gói trọn sự khai sinh của một hiện tượng toàn cầu.