Nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng mèo có khả năng hiểu ngôn ngữ của con người và phản ứng lại với nó. Các nhà khoa học phát hiện mèo có thể ghi nhớ khoảng một trăm từ mà chủ nhân nói và phân biệt được tên gọi của mình.
Các nhà nghiên cứu Từ Đại Học Azabu đã tiến hành một loạt thí nghiệm với mèo, cho chúng nghe các cặp từ và hình ảnh, bao gồm cả những từ vô nghĩa như 'parumo' và 'keraru'. Kết quả cho thấy mèo có thể hình thành mối liên kết giữa từ và hình ảnh nhanh chóng, thậm chí còn nhanh hơn trẻ sơ sinh. Hầu hết mèo nhận ra sự kết hợp giữa từ và hình ảnh chỉ sau hai bài học ngắn, trong khi trẻ 14 tháng tuổi cần nhiều bài học hơn. Điều này cho thấy mèo có thể chú ý đến chúng ta nhiều hơn chúng ta nghĩ.
Quan trọng hơn, mèo không chỉ nhận biết từ ngữ mà còn rất nhạy cảm với ngữ điệu. Chúng có thể cảm nhận được tâm trạng của chủ nhân qua cách nói chuyện. Nếu nghe thấy sự không hài lòng, mèo có thể có những hành vi như cào móng, nhưng nếu nghe thấy giọng nói vui vẻ, chúng sẽ tiếp cận với sự trìu mến. Điều này cho thấy giao tiếp giữa người và mèo là một quá trình phức phưc, không chỉ dựa trên lời nói mà còn cả cảm xúc và cử chỉ.
Khoa học về hành vi động vật, hay còn gọi là đạo đức học (ethology), nghiên cứu các biểu hiện, nguồn gốc và sự phát triển của hành vi trong các loài và cá thể. Nghiên cứu này nhấn mạnh khả năng đáng kinh ngạc của mèo trong việc giải mã tín hiệu ngôn ngữ của con người, đặc biệt là qua ngữ điệu. Khả năng này, được phát triển qua hàng ngàn năm cùng tồn tại với con người, cho phép mèo hình thành mối liên kết sâu sắc với chủ nhân của chúng.
Mặc dù mèo có thể chọn phớt lờ chúng ta đôi khi, nhưng chúng thực sự nhận thức được khi chúng ta nói chuyện với chúng, đặc biệt là khi chúng ta sử dụng giọng nói trìu mến, cao hơn thường dùng để nói chuyện với trẻ nhỏ. Điều này chứng tỏ mối quan hệ giữa mèo và người không chỉ đơn thuần là sự phụ thuộc về vật chất mà còn là sự gắn kết về mặt cảm xúc và nhận thức.