Brezilya Federal Yüksek Mahkemesi, eski başkan Jair Bolsonaro'yu 2022 başkanlık seçimlerinin sonucunu sabote etme girişiminden dolayı 27 yıl üç ay hapis cezasına çarptırdı. Bu karar, Bolsonaro'yu bir darbe girişiminden mahkum edilen ilk Brezilyalı eski devlet başkanı yaparken, ülkenin siyasi tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak görülüyor.
Mahkeme, Bolsonaro ve yedi sanığı, seçim yenilgisinin ardından iktidarda kalma çabası, darbe planlaması ve silahlı bir suç örgütüne katılma suçlarından suçlu buldu. Suçlamalar arasında demokratik hukuk düzeninin şiddetle kaldırılması, kamu malına zarar verilmesi ve korunan kültürel varlıkların bozulması yer alıyor. Dava raportörü yargıç Alexandre de Moraes, Bolsonaro'nun eylemlerini darbe olarak nitelendirerek, hükümetin amacının demokrasiyi göz ardı ederek iktidarda kalmak olduğunu vurguladı.
Bolsonaro, suçlamaları reddederek yargılamayı "cadı avı" olarak nitelendirdi ve eylemlerinin anayasaya uygun olduğunu savundu. Cezaya itiraz etme niyetini de belirtti. Bu karar, Brezilya'daki demokrasinin geleceği ve siyasi liderlerin eylemlerinin sonuçları hakkında önemli soruları gündeme getiriyor.
Uluslararası tepkiler de gecikmedi. ABD Başkanı Donald Trump, mahkumiyeti "çok şaşırtıcı" olarak nitelendirerek kendi deneyimlerine paralellikler kurdu ve "Bana yapmaya çalıştıkları şeye çok benziyor, ama başaramadılar" dedi. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ise Brezilya Yüksek Mahkemesi'nin kararını "cadı avı" olarak eleştirdi ve ABD'nin buna göre yanıt vereceğini belirtti. Brezilya Dışişleri Bakanlığı ise Rubio'nun yorumlarını tehdit olarak nitelendirerek Brezilya'nın otoritesine saldırdığını ve gerçekleri göz ardı ettiğini ifade etti.
Bu karar, Brezilya'nın askeri diktatörlük sonrası döneminde adaletin tesis edilmesi açısından önemli bir adım olarak görülüyor. Ülkede 1964-1985 yılları arasındaki askeri rejimin ardından yaşanan insan hakları ihlallerine dair yargılamalar nadiren yapılmıştır. Bolsonaro'nun davası ve cezalandırılması, Brezilya'nın geçmişiyle yüzleşme ve hukukun üstünlüğünü pekiştirme çabasının bir göstergesi olarak değerlendiriliyor. Ancak, Bolsonaro'nun itiraz hazırlığı ve siyasi kutuplaşmanın devam etmesi, ülkenin gelecekteki siyasi istikrarı açısından belirsizlikleri de beraberinde getiriyor.