Minnesota Üniversitesi'ndeki araştırmacılar, orman yangınlarının dumanını izlemek ve analiz etmek amacıyla yapay zeka (AI) destekli bir İHA (İnsansız Hava Aracı) sürüsü geliştirdi. Ağustos 2025'te tanıtılan bu yenilikçi sistem, duman bulutlarının üç boyutlu ve yüksek çözünürlüklü verilerini toplayarak, dumanın davranışları ve etkileri hakkında daha önce görülmemiş bilgiler sunmayı hedefliyor. Bu teknoloji, hava kalitesi tahminlerini ve acil durum müdahale stratejilerini iyileştirmeyi amaçlamaktadır.
Sistemin merkezinde, her biri gimbal üzerinde 12 megapiksel kamera, uzun ömürlü 6000 mAh bataryalar, gelişmiş uçuş kontrolcüler ve gerçek zamanlı duman tespiti ile uyarlanabilir uçuş için NVIDIA Jetson işlemcilerle donatılmış dört adet işçi İHA'yı yöneten bir ana İHA yer alıyor. Bu gelişmiş donanım, İHA'ların duman bulutlarının içine doğrudan girerek çeşitli açılardan ayrıntılı bilgi toplamasını sağlıyor. Elde edilen veriler, dumanın şeklini, yönünü ve akışını analiz etmek için kullanılan detaylı 3B rekonstrüksiyonlar oluşturmak amacıyla kullanılıyor.
Bu ilerleme, yangın davranış modellerini iyileştirmek ve halk sağlığı ile acil durum müdahale planlaması için hayati önem taşıyan hava kalitesi tahminlerinin doğruluğunu artırmak açısından kritik öneme sahip. Ulusal Bilim Vakfı tarafından desteklenen ve St. Anthony Falls Laboratuvarı'nın yardımıyla yürütülen bu araştırma, mevcut orman yangını yönetimi stratejilerindeki önemli bir boşluğu dolduruyor. Geleneksel yöntemler, özellikle iklim değişikliği nedeniyle sıklığı ve yoğunluğu artan orman yangınları karşısında, duman dağılımını doğru bir şekilde izlemek için gereken çözünürlük ve gerçek zamanlı veri toplama konusunda yetersiz kalabiliyor.
Minnesota Üniversitesi'nin yaklaşımı, uydu tabanlı araçlara kıyasla büyük alanlarda yüksek çözünürlüklü veri toplama kapasitesiyle maliyet-etkin ve verimli bir alternatif sunuyor. Bu yenilik, Temmuz 2025'te Yunanistan'ın gerçekleştirdiği "Through Fire" gibi tatbikatlarla belgelenen, orman yangını yönetimine gelişmiş teknolojilerin entegrasyonuna yönelik küresel eğilimle uyumlu.
Bu yapay zeka güdümlü İHA sürüsünün potansiyel uygulamaları orman yangını izlemenin ötesine de uzanıyor. Teknoloji, kum fırtınaları ve volkanik patlamalar gibi diğer hava kaynaklı tehlikeleri izlemek için de uyarlanabilir nitelikte, bu da onu çevresel izleme alanında çok yönlü kılıyor. Araştırmacılar ayrıca, daha uzun uçuş süresi ve daha geniş alan gözetimi için sabit kanatlı VTOL (Dikey Kalkış ve İniş) İHA'ların entegrasyonunu ve daha hassas parçacık karakterizasyonu için Dijital Inline Holografi kullanımını da araştırıyorlar.
Bu devam eden geliştirme çalışmaları, orman yangını dumanının sağlık üzerindeki etkilerini azaltmayı ve çevresel krizlere yönelik genel müdahale kapasitemizi geliştirmeyi amaçlayan pratik erken yangın tespiti ve azaltma araçları oluşturma taahhüdünü gösteriyor. *Science of the Total Environment* dergisinde yayımlanan çalışma, bu öncü araştırmanın bilimsel titizliğini ve potansiyel etkisini vurguluyor.