BM Üçüncü Komitesi'nden Myanmar'daki Rohingya Hakları Konusunda Oybirliğiyle Geçen Karar

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Üçüncü Komitesi, Çarşamba günü, 19 Kasım 2025 tarihinde, Myanmar'daki Rohingya Müslümanlarının ve diğer azınlık gruplarının insan hakları konusundaki kritik durumuna odaklanan yıllık karar tasarısını oybirliğiyle kabul etti. İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Avrupa Birliği (AB) tarafından ortaklaşa sunulan bu belge, 105 ülkenin eş-sponsorluğunda desteklendi. Bu durum, insani vaziyetin vahameti karşısında uluslararası mutabakatın devam ettiğini net bir şekilde gösteriyor.

Alınan karar, Rakhine Eyaleti'nde süregelen insan hakları ihlallerine ve Rohingya halkının maruz kaldığı sistematik zulme dair derin endişeleri bir kez daha teyit etti. Metinde ayrıca, insani yardımın ulaştırılmasını engelleyen kısıtlamalara ve halkın Bangladeş ile komşu ülkelere yönelik devam eden kitlesel göçüne dikkat çekildi. 2017'deki çatışmaların tırmanmasıyla başlayan büyük çaplı yerinden edilme sürecinden bu yana, Bangladeş bir milyondan fazla Rohingya mültecisini barındırıyor; bu durum, ev sahibi topluluklar üzerinde ciddi sosyo-ekonomik baskılar yaratmaktadır.

Bu diplomatik süreçte kilit rol oynayan kurumlar arasında BM Genel Kurulu Üçüncü Komitesi, merkezi Cidde, Suudi Arabistan'da bulunan İİT ve AB bulunmaktadır. Bangladeş, BM Daimi Temsilciliği aracılığıyla ülkesinin duruşunu aktif olarak iletmiş ve kararla ilgili diplomatik istişarelere katılım sağlamıştır.

2017 yılından bu yana her yıl kabul edilen bu karar, mültecilerin anavatanlarına güvenli, onurlu ve sürdürülebilir bir şekilde geri dönüşünün sağlanmasında son sekiz yılda kayda değer bir ilerleme kaydedilemediğini bir kez daha vurguladı. Bangladeş delegasyonu, diplomatik çabalara rağmen Myanmar'a geri dönüş konusunda somut bir adım atılamamasından duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi.

İnsani durum, 2025 Ortak Müdahale Planı'nın ciddi ölçüde fon yetersizliği yaşamasıyla daha da ağırlaşmaktadır. Bu durum, kamplarda gıda yardımının yakın zamanda kısıtlanmasına yol açmıştır. Rohingya halkına yönelik zulüm, tarihsel olarak Myanmar ordusu ve polisi tarafından 2016 ve 2017 yıllarında Arakan Rohingya Kurtuluş Ordusu'nun (ARSA) saldırıları sonrası şiddetlenmişti. Bu olaylar silsilesi, yaklaşık bir milyon insanın çoğunlukla Bangladeş'teki Kutupalong kampına sığınmasına neden olmuştu.

Karar metni, uluslararası toplumu, Rohingya'nın geri dönüşünün emniyetli, onurlu ve kalıcı olmasını sağlamak amacıyla sürekli bir angajman sürdürmeye çağırmaktadır. Genel Kurul ayrıca, krizin gözden geçirilmesi ve kalıcı bir çözüm geliştirilmesi amacıyla 2025 yılında üst düzey bir konferans düzenlenmesini kararlaştırdı. Kararın fikir birliğiyle kabul edilmesi, uluslararası dayanışmanın devam ettiğini gösterse de, Bangladeş'in yaptığı açıklama, bu köklü yerinden edilme sorununu çözmek için diplomatik tedbirlerden pratik adımlara geçilmesi gerektiğinin altını çizmektedir.