Brüksel, 20 Ekim 2025 tarihinde toplanan Avrupa Birliği (AB) enerji bakanları, Rusya Federasyonu'ndan yapılan doğal gaz ve petrol ithalatını kademeli bir şekilde sonlandırma planını resmen onayladı. Bu kritik karar, AB’nin Rus enerji kaynaklarına olan yüksek bağımlılığını azaltmayı ve Ukrayna'daki savaşı finanse etmek için kullanılan Kremlin gelirlerini kısıtlamayı amaçlayan stratejik bir hamledir.
Avrupa Komisyonu tarafından sunulan teklife göre, Rus gazı tedariki için yeni sözleşmelerin imzalanması 1 Ocak 2026 tarihinden itibaren yasaklanacak. Mevcut kısa vadeli anlaşmaların geçerliliği 17 Haziran 2026'ya kadar sürecekken, uzun vadeli sözleşmeler 2028 yılının başına kadar yürürlükte kalabilecek.
Aynı tedbirler, Rus petrolü ithalatını da kapsamakta olup, petrol tedarikinin 2027 yılının sonuna kadar tamamen durdurulması öngörülüyor. Macaristan ve Slovakya gibi denize kıyısı olmayan ve Rus gazına en fazla bağımlı olan ülkeler için belirli muafiyetler ve kolaylıklar tanınmıştır. Öte yandan, Rus gazını ithal etmeye devam eden diğer AB üyesi ülkeler arasında Fransa, Belçika ve Hollanda bulunmaktadır.
Mevcut verilere bakıldığında, Rus gazı şu anda AB'nin toplam gaz ithalatının yaklaşık %13'ünü oluşturmaktadır; Rus petrolünün payı ise %3 seviyesindedir. Rus yakıtının büyük bir kısmı ise Çin, Hindistan ve Türkiye gibi ülkelere yönlendirilmektedir.
Onaylanan bu plan, enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesini, enerji verimliliğinin artırılmasını ve yenilenebilir enerji kaynaklarının gelişiminin hızlandırılmasını hedefleyen RepowerEU girişimiyle tam bir uyum içindedir. AB Enerji Komiseri Dan Jørgensen, alınan kararın stratejik önemine dikkat çekerek, “Bu, hem mevcut durum hem de geleceğe yönelik atılmış mühim bir adımdır; AB, tek bir tedarikçiye olan bağımlılığını azaltma gayretindedir” açıklamasını yaptı.
Tartışmalarda öne çıkan isimlerden biri olan Danimarka Enerji Bakanı Lars Aagaard, planı “Avrupa’nın enerji bağımsızlığı için kilit öneme sahip” olarak nitelendirdi. Buna karşın, Macaristan Dışişleri Bakanı Péter Szijjártó, ülkesinin enerji tedarikinin istikrarı konusunda ciddi endişelerini dile getirdi. Planın kabulü için AB Konseyi, üye devletlerin oylarının minimum %55'i anlamına gelen nitelikli çoğunluk sistemini kullandı. Bu oylama yöntemi sayesinde Macaristan ve Slovakya kararın yürürlüğe girmesini engelleyemedi.
AB, Rusya’ya yönelik yeni bir yaptırım paketi hazırlığına da devam ediyor. Bu paket, Ocak 2027'den itibaren sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) ithalatına yasak getirilmesini içeriyor. Blok aynı zamanda, önümüzdeki üç yıllık dönem için 750 milyar dolarlık LNG tedarik anlaşmaları da dahil olmak üzere, enerji alanında ABD ile işbirliğini güçlendirme yoluna gidiyor.
Ancak, bu kapsamlı planın yürürlüğe girmesi için Avrupa Parlamentosu'nun nihai onayına sunulması gerekiyor. Tüm üye devletlerin görüşleri dikkate alınarak, son kurallarda bazı düzenlemeler ve ayarlamalar yapılması ihtimali bulunmaktadır.