Tanzanya'da 29 Ekim 2025 Genel Seçimleri Sonrası Kitlesel Protestolar Başladı

Tanzanya, 29 Ekim 2025 tarihinde gerçekleştirilen genel seçimlerin ardından ülke çapında kitlesel protestolara sahne oldu. Bağımsız Ulusal Seçim Komisyonu'nun (Independent National Electoral Commission) açıkladığı resmi sonuçlara göre, iktidardaki Chama Cha Mapinduzi (CCM) partisinden mevcut Cumhurbaşkanı Samia Suluhu Hassan, oyların neredeyse %98'ini alarak zaferini ilan etti. Bu tartışmalı sonuç, özellikle ülkenin en büyük kenti olan Darüsselam başta olmak üzere, büyük şehirleri etkisi altına alan yaygın huzursuzluk dalgasının tetikleyicisi oldu.

Protestoların temelinde, kilit muhalefet figürlerinin seçim yarışından dışlanması ve seçmen iradesinin baskılandığına dair yaygın iddialar yer alıyordu. Ana muhalefet partisi olan Chadema (Demokrasi ve İlerleme Partisi), seçim öncesinde davranış kurallarını imzalamayı reddetmesi gerekçe gösterilerek yarış dışı bırakılmıştı. Önceki seçimlerde %50 olan katılım oranının bu seçimde %87 gibi etkileyici bir seviyeye ulaşmasına rağmen, gerçek bir siyasi rekabetin olmaması, kamuoyunda derin bir güvensizlik kaynağı yarattı.

Yetkililerin başlayan gösterilere karşı tepkisi oldukça sert ve acımasızdı. Darüsselam'da sokağa çıkma yasağı ilan edildiği ve durumu kontrol altına almak amacıyla askeri birliklerin konuşlandırıldığı bildirildi. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi, güvenlik güçlerinin müdahalesi sonucunda en az 10 kişinin hayatını kaybettiğini kayıtlara geçirdi. Ancak, muhalefet partisi Chadema, can kaybının çok daha yüksek olduğunu iddia ediyor; üç gün süren çatışmalar sırasında güvenlik güçleriyle yaşanan olaylarda yaklaşık 700 kişinin öldüğünü rapor ediyor.

Uluslararası toplum bu gelişmelere karşı derin endişelerini dile getirdi. Avrupa Parlamentosu, seçimleri değerlendirirken, bunların “ne özgür ne de adil” olduğunu belirten sert bir açıklama yaptı. İnsan hakları örgütleri de derhal harekete geçti. Amnesty International gibi kuruluşlar, vatandaşlara karşı ölümcül silahların haksız yere kullanıldığı vakaların derhal ve tarafsız bir şekilde soruşturulması yönünde güçlü bir talepte bulundu.

Bu olaylar yaşanırken, ülke genelinde internet erişiminin kısıtlanması, bağımsız bilgi doğrulamasını ve olayların şeffaflığını ciddi şekilde zorlaştırdı. İngiltere, Kanada ve Norveç dışişleri bakanları ortak bir çağrıda bulunarak, yetkilileri azami itidal göstermeye ve vatandaşların ifade özgürlüğü hakkına saygı duymaya davet etti. Bilgi akışının kısıtlandığı bu ortamda, herhangi bir muhalif sesin kurulu düzene karşı doğrudan bir meydan okuma olarak algılandığı ve baskılandığı açıkça gözlemlenmektedir.